Talihsiz Bir Türkü: “Yaban Gülü müsün Sarp Kayalarda”
(An Unfortunate Turkish Folk Song: “Are you a Wild Rose in the Rock Faces? "
)
Yazar
|
:
Mehmet Çevik
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
Baskı Yılı |
:
2022
|
Sayı |
:
110
|
Sayfa |
:
245-268
|
1932 1321
|
Özet
Bu çalışmada, TRT Türk Halk Müziği Repertuvarında (No. 4095) kayıtlı “Yaban
Gülü Müsün Sarp Kayalarda” adlı türkü üzerinde durulmuştur. Âşık Davut
Sulari’ye ait olduğu bilinen bu türkü, arşiv kayıtlarındaki mevcut metniyle birçok
TRT sanatçısı ve diğer sanatçılar tarafından icra edilmiş ve bu hâliyle yaygınlık
kazanmıştır. Ancak türkünün arşiv kayıtlarındaki metninde, bağlam ve anlamı
tamamen değiştiren bazı boşluk ve tutarsızlıklar tespit edilmiştir. Bunları gidermek
üzere hazırlanan bu çalışmada, öncelikle türkünün mevcut metniyle ilgili bilgiler
karşılaştırmalı olarak ortaya konmuş, ardından türkünün metniyle ilgili bulgular
ve tartışmaya yer verilmiştir. Bu amaçla da önce türkünün, Âşık Davut Sulari’nin
ses kayıtlarına dayalı asıl metni belirlenip bazı yazılı kaynaklardaki örnekleriyle
karşılaştırılmış, ardından da âşığın yaşam öyküsüne dair bazı ayrıntıları içeren sekiz
maddelik bir veri seti oluşturulmuştur. Böylece ortaya çıkan metin, oluşturulan veri
setinin de ışığında nitel içerik çözümlemesi ve söylem çözümlemesi yöntemleri
esas alınarak çözümlenmeye çalışılmıştır. Diğer taraftan türkünün bestesinin, Âşık
Mahzuni Şerif tarafından Çankaya adlı türküsünde kendi bestesi olarak kullanıldığı
da tespit edilmiştir. Tüm bunlar, çalışmanın başlığında da ifade edildiği üzere söz
konusu türkünün “talihsiz bir türkü” şeklinde nitelendirilmesine neden olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Âşık Davut Sulari, türkü, TRT repertuvarı, içerik analizi, söylem analizi
Abstract
This study aims to examine the folk song titled “Yaban Gülü Müsün Sarp Kayalarda”
recorded in the TRT (Turkish Radio and Television Corporation) Turkish Folk
Music Repertoire (No. 4095). This folk song, which was originally written and
composed by Ashik Davut Sulari, has been performed by many TRT artists and
others using the text in the archive records and has become widespread as such.
However, some gaps and inconsistencies have been identified in the archival text
of the folk song, which completely change the context and meaning. To rectify
these gaps, texts of the folk song were examined comparatively. First, the original
text of the folk song was determined based on Ashik Davut Sulari’s recordings and
then compared with examples in the written sources. Next, an eight-item data set
containing details about his life story was created. The resulting text was analyzed
using qualitative content and discourse analysis methods. Moreover, it was also
determined that the composition of the folk song titled “Çankaya” was copied by
Ashik Mahzuni Şerif who claimed it as his own. All these factors, as stated in
the title of the study, have led the aforementioned folk song to be described as an
“unfortunate song”.
Keywords
Ashik Davut Sulari, Turkish folk song, TRT repertoire, content analysis, discourse analysis