Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önemli yazarlarından biri olan Kemal
Bilbaşar (1910-1983) romanlarının kurgusunu meydana getirirken farklı konuları,
çevreleri ve farklı sınıflardan karakterleri işleyerek zengin bir atmosfer yaratır.
Toplumcu gerçekçi bir yazar olmanın getirdiği kaygıyla da bu atmosfer içerisinde
halkın; yaşayışını, düşünüşünü, inanç şeklini, giyinişini, yiyip içmesini, âdetlerini,
geleneklerini, göreneklerini, özetle bütün kültürel kodlarını titiz bir araştırmacı
gibi ele almaya gayret gösterir. Buna bağlı olarak eserlerinde halk bilimi unsurları
ile ilgili ayrı bir dikkat geliştirir. Bahsi geçen unsurlar arasında nitelik bakımından
kurgunun önemli bir parçası olarak Türk su kültü ile ilgili unsurların çokluğu
göze çarpmaktadır. Bu çalışmada, Denizin Çağırışı (1943), Ay Tutulduğu Gece
(1961), Cemo (1966), Memo (2 Cilt, 1968-1969), Yeşil Gölge (1970), Yonca Kız
(1971), Başka Olur Ağaların Düğünü (1972), Kölelik Dönemeci (1977), Bedoş
(1980) ve Zühre Ninem (1981) olmak üzere Kemal Bilbaşar’ın on romanı Türk su
kültünün kurguda yer alış şekli bakımından tematik bir yaklaşımla inceledim.
Kemal Bilbaşar’ın Türk su kültünü kurguda işleyiş tarzından hareketle geniş
anlamda toplumsal kültür; dar anlamda ise halk bilimi ile kurduğu yakın ilişkiyi
değerlendirdim.