Bu çalışma giriş ile birlikte iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde horyatın
edebî yapısı başlığı altında tanımı, şekil özellikleri; cinaslı, kafiyeli, redifli ve kafiyeli,
kelime tekrarı ile kurulan, kanatlı ve dörtten fazla mısradan oluşan altı tür altında tasnif
edilerek her tür hakkında örnekler verilmiştir. Horyatın muhteva özellikleri ise; milli
şuuru ifade eden, tasavvufî inancı ifade eden, hikmet ifade eden, zamandan, felekten,
aşktan ve sevgiliden şikâyeti ifade eden, yiğitlik ve kahramanlığı ifade eden, talih
veya şansızlığı ifade eden, dert, keder ve hüzün ifade eden, aşk ve sevgiyi ifade eden,
öğüt ifade eden, özlemi ve ayrılığı ifade eden, dilek ve temenniyi ifade eden, dua ifade
eden, beddua ifade eden ve iyi ve kötü dostu anlatan horyatlar olmak üzere on dört tür
olarak incelenmekte ve her tür hakkında bir horyat örneği sunulmaktadır. İkinci başlık
altında ise horyatın musikî yapısı incelenmektedir. Bu bölümde horyatın musikî tanımı,
horyat usûllerinin tarihçesi; Atıcı, Beşiri, Darmangâhâ, Delliheseni, İdele, İskenderi,
Karabaş, Kesük; dik (tiz) Kesük, Mehav Kesüği, Kesük Matarı, Kızıl, Kürde, Malalla,
Mazan, Matarı, Memeli, Muçıla, Muhalif, Nobatçı, Şerife, Ümergele ve Yetimi usûlü
olmak üzere yirmi iki usûlün tarihçesi ya da ortaya çıkışı hakkında bilgi verilmektedir.
Horyat usûlleri ezgi ve ağız özelliklerine göre tasnif edilmektedir. Bayatî çeşnili usûller;
Karabaş, Mazan, Şerife ve Ümergele; Hüseynî çeşnili usûller; İdele ve Yolçı; Segâh
çeşnili usûller; Atıcı, İskenderi; Rast ve Mahur çeşnili usûller; Beşiri ve Yetimi; Çargâh
çeşnili Matarı usûlü. Farklı ağız ve ezgilerle icra edilen usûller ise Darmangâhâ usûlü;
Saba çeşnili Darmangâhâ (Kerkük ağzı), Hüseynî çeşnili Darmangâhâ (Tuzhurmatu ağzı).
Delliheseni usûlü; Hicaz çeşnili Delliheseni (Kerkük ağzı), Hicaz çeşnili Delliheseni
(Tuzhurmatu ağzı) ve Bayatî çeşnili Delliheseni (Erbil ağzı). Segâh çeşnili Kesük usûlü;
Dik(tiz) Kesük, Mehav Kesüğü ve Kesük Matarı. Kızıl usûlü; Rast çeşnili Kızıl (Kerkük
ağzı) ve Çargâh çeşnili Kızıl (Tuzhurmatu ağzı). Kürde usûlü; Hicaz çeşnili Kürde
(Emin Bağvan ağzı), Tahir çeşnili Kürde (Yasin Bağvan ağzı) ve Tahir çeşnili Telli
Kürde. Muçıla usûlü; Bayatî çeşnili Muçıla, Hicaz çeşnili Muçıla ve Hicaz ve Bayatî
çeşnili Muçıla usûlü. Hicaz ve Bayat Çeşnili Nobatçı Usûlü. Hüzzam çeşnili Muhalif
usûlü; Osmanlı Muhalifi ve Telli Muhalif olarak tespit edilmekte ve horyat icracısının
ses özellikleri ele alınmaktadır.