Buhurizade Mustafa Itri Efendi, Osmanlı Müzik Geleneği’nin geçmişiyle temas kurabildiği belki
de son dönem olan XVII. Yüzyılın hakkında en çok tartışma olan kişiliklerinden biridir. Itri, gerek
“Segah Tekbir, Salat-ı Ümmiye” gibi tüm İslam dünyasının hafızasında yer tutmuş eserlerin kendisine
atfedilmesiyle “bilinirlik”, gerekse de ismi etrafında oluşan “güçlü bestekarlık” sıfatları ile kendisinden
sonraki geleneği şekillendirmiş ve “üstadlık” payesine ulaşmış bir sanat adamıdır. Ancak, Itri’nin
“üstadlık” payesinin etkisiyle edinmiş olması gereken “büyük” sıfatının ismiyle özdeşleştirilme sürecinin
ayrıntıları pek de açık değildir. Bu ayrıntılar ile ilgili bazı detayların ortaya konabilmesi ancak
döneme dair pratik ve kuramsal müzik kaynakları ile diğer sanat üretimlerinin karşılıklı incelenmesi ile
mümkün olabilecektir. Buradaki ilk aşama, Itri’nin hayatına dair bazı ayrıntıların keşfidir; zira hayata
dair ayrıntılar, yaşanan ve müzik üretilen sosyal hayatın ve buradaki ilişkilerin daha iyi anlaşılmasını
sağlayacaktır. Bu aşamada müzik ile ilgili eserlerin değerlendirilmeye alınması gerekeceği gibi, tarih,
edebiyat gibi bazı alanlara ait çalışmalardaki bilgilerin de tasnif edilmesi ve incelenmesi şarttır. İkinci
aşama ise kuramsal ve pratik müzik kaynaklarının karşılıklı incelenmesidir. Kuramsal kaynak olarak
tanımlanan eserler, genel olarak “edvar” başlığı altında toplanmış olan el yazması nazariyat kaynaklarıdır.
Pratik eserler ise Itri’ye atfedilen ve değişik dönemlerde notaya alınmış bestelerdir. Söz konusu
kuramsal ve pratik müzik kaynaklarının diğer sosyal tarih bilgileri kapsamında karşılaştırılmalı bir
şekilde incelenmesi, Itri’nin ve oluşturduğu ekolün Osmanlı müzik geleneği üzerindeki teknik etkilerini
ortaya çıkarabilecek kapsamlı bir çalışmanın tohumlarını atacaktır. Şu an sunulan bu ön çalışmanın
amacı XVII. ve XVIII. Yüzyıllara ait müzikal özelliklerin Itri’nin ismi merkez alınarak araştırılması
için ön adımların atılmasıdır. Böylesi çalışmalar Osmanlı müzik geleneğinin zirve noktası olarak adlandırılabilecek
bir dönemin müzikal tercihlerini ortaya koyabileceği gibi, bu tercihlerin altında yatan
sosyal sebepleri de ortaya çıkarabilmeye aday olacaktır.