1930 ve 1932 yıllarında Sovyet Rusya ve İtalya’ya yapılan geziler ekonomik ve
kültürel olduğu kadar siyasal alanda da etkili oldu. Her iki devlet de Dünya ekonomik krizinin
neden olduğu zorlu ekonomik koşullara devletçi politikalar takip ederek daha rahat
direnebildiler. Bu başarı, krizden etkilenen Türkiye’nin ve Türk aydının da dikkatin çekti.
Türkiye, 1930 yılına Dünya ekonomik krizinin etkisi altında girdi. Serbest Cumhuriyet Fırkası
denemesi ve Menemen Olayı da iktidara bir yönüyle halkın arzu edilen düzeyde rejimi
benimsemediği ve inşa edilemediğini gösterdi. Bu bakımdan 1930’lu yıllar iktidarın sistemi
ekonomik, siyasal kültürel ve sosyal bakımdan inşa ettiği bir dönem oldu. Yeniden yoğun bir
inşaya ihtiyaç duyan iktidar, genç Cumhuriyet için başarılı örnekler bulmak istedi. Sovyet
Rusya ve İtalya ise hem ekonomik hem de siyasal bakımdan özellikle ulus devlet inşasındaki
başarıları noktasında Türkiye için ideal iki örnek olarak ön plana çıkarılmaktaydı.
Geziler hem ulus devlet inşasında genç Cumhuriyet için en iyi örneği bulmak noktasında hem de halkın faklı rejimlere ve ülkelere dair bilgi kaynağı olması bakımından önemli
bir yere sahipti.
Başka dünyayı merak etme ve başkalarıyla merak edilen bu dünyayı paylaşma hissiyle
kaleme alınan gezi yazıları, özellikle sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel ve düşünce tarihi
yazımında kullanılması gereken son derece önemli metinlerdir.
Bu yazımızda Sovyet Rusya ve İtalya’ya 1930-1932 aralığında yapılan gezilerin
ulus devlet inşasında siyasal ve kültürel düşüncenin oluşmasındaki etkisi irdelenecektir.