Bu yazı, Neşet Günal’ın resimlerinde kırsal kadın imgesini Türkiye tarımının
yapısal ilişkileri bağlamında çözümlemeyi amaçlamaktadır. Günal, Türk resminde
toplumsal gerçekçi akımın temsilcilerinden biridir. Toplumsal gerçekçi akımın
izlerini 1940’ların ortalarında ortaya çıkan “Yeniler” grubunda görebiliriz. Toplumsal
gerçekçi akımın temaları, milliyetçilik, batılılaşma, işçi-işveren ilişkisi, “gecekondu”
olgusu, köylülük, ağa-köylü ilişkisi ve toprak sorunları olarak ortaya çıkar.
Neşet Günal’ın resimleri ülkenin içerisinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik
durumdan bağımsız değildir. Dolayısıyla resimlerin yapıldığı dönemlerde
Türkiye’nin içerisinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik koşullar çalışmanın
kavramsal çerçevesini oluşturur. Toplumsal ve ekonomik koşulların tarımda kadın
ile bağlantılı olarak çözümlemesi için zorunlu soru şudur: Neşet Günal için köylü
kadını yalnızca sanatsal bir imge midir? Ya da üretim ve yeniden üretim süreçlerinde
ücretsiz hane emekçisi olarak yer eden kadın mıdır? Üstelik resimlerde yer alan kadın
imgeleri kendilerini çevreleyen bir toplumsal gerçeklik içerisinde resmedilirler.
Zira Neşet Günal’ın resimlerinin ana teması “Orta Anadolu İnsanı ve Onun
Gerçekliğidir”. Ona göre, “sanattaki gerçeklik aynı zamanda insan ve toplum
gerçekliğidir”. Dolayısıyla resimlerin ana teması tarımda kadın olmasa bile Günal’ın
toplumsal gerçekliği kadını insan ve toplum gerçekliğinin merkezine yerleştirir. Bu
bakış açısı bize Günal’ın resimlerinde tarımda kadının sosyolojik çözümlemesini
olanaklı hale getirir.
Neşet Günal’ın içerisinde köylü kadın imgesini barındıran 23 resmi kronolojik sıraya göre seçilmiştir. Bu resimlerde kadının “ücretli emek”, “ücretsiz hane emeği”,
“cinsiyete dayalı işbölümü”, “geçimlik ekonomi” ve “toprakla” olan ilişkisi analiz
edilecektir. Kadını halı dokurken, sebze ve meyve toplarken, çapa yaparken ve
emzirirken resmetmek ataerkil toplumsal gerçekliğe işaret eder.