Âşıklar sazları ve sözleri aracılığıyla toplumu eğiten sanatçılardır. Yüzyıllardır pek çok
âşık, ders malzemesi olabilecek türden eserler meydana getirerek halkı eğitmiştir. Bu eserler
toplumun eğitim felsefesini, yaşam biçimini ve gelecek nesillerden beklentisini de gözler
önüne seren önemli kaynaklardır. Bu nedenle, âşık tarzı şiirlerin toplumun eğitime bakış
açısını yansıtması ve toplumu etkilemesi yönleriyle incelenmesi gerekmektedir.
Bu araştırmada 19.ve 20. Yüzyıllarda yaşamış olan Kağızmanlı Âşık Cemâl Hoca’nıneğitim hayatı, eğitime verdiği önem ve şiirlerinde eğitim unsurlarının yer alışı biçimi
incelenmiştir. Karma modelde desenlenmiş bu çalışmada betimsel yöntem ve doküman
inceleme yöntemleri bir arada kullanılmıştır.
Cemâl Hoca’nın şiirlerinde geçen eğitim unsurları başlıca dört ana konuda kümelenmiştir:
din ve tasavvuf eğitimi, genel ahlak eğitimi, âşıklık gelenekleri konusunda eğitim, Türkçe
eğitimi. Çalışmanın son bölümünde Cemâl Hoca’nın eğitim anlayışından ve şiir dünyasından
hareketle ulaşılan sonuç ve önerilere yer verilmiştir.