Yazınsal metinlerin başlıca özelliği çok katmanlılıktır. Yazarın bilgi ve kültür dağarcığı,
yaşadığı toplumun, ait olduğu sınıfın özellikleri, eğitimi, düşünce yapısı vb. çok sayıda unsur
yapıtını doğrudan etkilemektedir. Bu katmanlara bir de kullandığı dil ve biçem eklenmelidir.
Diğer yandan yazarın bilinçli yarattığı anlam katmanları da yazınsal yapıtına sinmektedir.
Böyle bakıldığında, yazınsal bir yapıt, çözümlemeyi bekleyen son derece karmaşık bir yapı
olarak karşımıza çıkmaktadır. Erek dil ve kültür içinde yorumlamaya ve anlamaya açık olan
böyle bir yapıtın bir başka dile çevrilmesinde zorlukların ortaya çıkması bilinen ve beklenen
bir çeviribilim sorunudur.
Bu çalışmanın ereği biçem irdelemesinin çeviri edimine katkısını göstererek çeviri
öncesinde uygulanacak bir biçem analizinin, çeviride biçem aktarımı sorununu aşmaya
yardımcı olabileceğini göstermektir. Bu amaçla başvurulması gereken temel yöntem, çeviri
öncesi çevrilmesi düşünülen yapıt hakkında yeterli bilgi edinmek ve biçem çözümlemesidir.
Temel hareket noktası biçemin incelenmesi olan bu yöntem, biçem analiz yöntemleriyle
temellendirilmiş olduğundan, öncellikle biçem ve biçem analizi tanıtılacaktır. Tanıtılan
biçem inceleme yöntemlerinin çoğu Alman kuramcılardan seçilmiştir ve temel yaklaşımları
gözler önüne sermektedir. Gerek dilbilimsel gerekse yazınbilimsel bakış açılarıyla ele alınan
analiz yöntemleri, metinlere de çok yönlü bakmayı sağlayacaktır. Nitekim önerilen yöntem
de farklı inceleme yaklaşımlarından elde edilen sentezdir.
Söz konusu sentezde dilin olduğu kadar yazınsal yapıtın da bir eylem olduğu
varsayımından hareket eden eylem kuramına ise ağırlık verilmiştir. Bunun başlıca nedeni,
eylem kuramının dile daha nesnel yaklaşılmasına olanak sağlaması ve aşırı yorum
olasılığını azaltmasıdır. Çünkü biçem analizinde sıkça ortaya çıkan sorunlardan biri, yazarın
amaçlamamış olduğu biçem unsurlarına da yorum getirilerek aşırı yoruma neden olunmasıdır.
Özellikle yazarları artık yaşamayan yazınsal yapıtlarda bu durum kolaylıkla çeviri hatalarını
da beraberinde getirebilmektedir.
Kuramsal açıdan biçem analizi yoluyla biçem aktarımı sorununa çözümlerin arandığı
bu çalışmayla geliştirilen yöntemin uygulama örneği ise ardıl çalışmalarda gösterilmeye
çalışılacaktır