Doğu Karadeniz kültürünün kendine has mizah anlayışı içerisinde karikatür sanatı, çok
yeni olmamakla beraber bölgenin kültürel unsurlarını yansıtmaktadır. Karikatürler göstergeler
olarak okunduğunda toplumsal yapıya ilişkin veri kaynağı olarak kullanılabilir. Bu makale,
1990’lı yılların başında Trabzon’da yayınlanan Hamsi dergisi üzerine göstergebilimsel
bir çözümleme çalışmasıdır. Cinsiyete dayalı işbölümü çerçevesinde ayrımcılığın kültürel
yapıyla içselleştirildiği Doğu Karadeniz’de kadın ve erkek olma hali, Hamsi dergisinden
seçilen karikatürlere yansıyan dizgelerin yan anlamlarının okunmasıyla anlamlanmıştır. Dergide
cinsiyet temsillerinin yanı sıra, söz konusu yıllarda Trabzon-Sarp Sınır Kapısı arasında
göçün çizgiye yansımasını sağlayan toplumsal değişme, yabancı uyruklu kadın temsiline
ilişkin karikatürler üzerinden okunmuştur. Buradan hareketle çalışmanın amacı, Doğu Karadeniz
cinsiyet kültürü içinde oluşan tipleştirme ve etiketlemelere ilişkin söylensel dizgelerin
temsil ettiği toplumsal cinsiyet göstergelerini anlamlamaktır. Zaman ve mekânın şahitliğinde
oluşan toplumsal tahayyülde kadın, erkek ve yabancı uyruklu kadın olma hali, anlamlamanın
kendisini belli işlevler aracılığıyla sunduğu ve göstergeler aracılığıyla inşa edildiğini belirten
Ronald Barthes’in göstergebilimsel yaklaşımı kullanılarak çözümlenmiştir.