Türkiye’de Yapılan Popüler Dede Korkut Kitabı Yayınları
(Popular Editions of the Book of Dede Korkut in Turkey
)
Yazar
|
:
Metin Özarslan
- Ergün Veren
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
Sayı |
:
100
|
Sayfa |
:
825
|
1795 982
|
Özet
On iki boydan meydana gelen Dede Korkut Kitabı Orta Asya’dan batıya göçen Oğuzların XI. yüzyıl başların-daki hayatlarını anlatan destanî hikâyelerin toplandığı bir yazılı kaynaktır. Söz konusu destanî hikâyeler Oğuz bölgesindeki Türk Boyları arasında İslam dini ile tanışmalarını takip eden yüzyıllar içinde sözlü kültür orta-mında oluşmuş ve muhtemelen XV. yüzyıl sonlarıyla XVI. yüzyıl başlarında yazılı kültür ortamına aktarılmış-lardır. Bu kitap Türk kültürünün çeşitli alanlarına ilişkin bilgileri içerdiği için temel yazılı kaynaklarından biri olarak kabul edilmektedir. Dede Korkut boyları irdelendiklerinde Türk kültürel belleğinin kimi saklı değerlerini içerdikleri görülmektedir. Dede Korkut Kitabı üzerine Türkiye’de 1916–2015 yılları arasında tez, makale, kitap ve sanatsal formlu bilimsel, popüler ve sanatsal 1638’den fazla yayın yapılmıştır. Bu çalışmada yüz yıllık süreçte Dede Korkut Kitabı’nın Türkiye’deki popüler yayınlarının üretim ve yayım işleyişi ele alınmıştır. Örnek-leme yöntemiyle seçilen 456 popüler yayının künye bilgileri üzerinden “kitap-yazar-dönem-okur hedef kitle” ana ölçütleriyle, nicelik/nitelik merkezinde analizleri yapılarak, yayınların üretiminde ve yayımında bu unsurla-rın etkileri etüt edilmiştir. Bu çalışmanın araştırma alanını Millî Kütüphane katalogları ile Türkiye’de yayım-lanmış kimi biyografik yayınlardan oluşmuştur. Disiplinlerarası yaklaşımla ele alınan çalışmada, istatistik ala-nının ölçme düzeyleri (ölçekler) ve istatiksel seri yöntemleri kullanılmıştır. Sonuçta Türkiye’de yayımlanan popüler Dede Korkut Kitabı yayınlarında genelde hangi sebep ve saiklerin etkili olduğu tespit ve tayin edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Dede Korkut Kitabı, Destan, Boy, Hikâye, Popüler Kitap, Türkiye.
Abstract
The Book of Dede Qorqut is a collection of twelve stories set in the heroic age of the Oghuz Turks, a nomadic tribe who had journeyed westwards through Central Asia from the ninth century on wards. This book is accepted as one of the basic written sources because it contains information on various fields of Turkish culture. It is seen that it contains some hidden values of Turkish cultural memory, when Dede Qorqut are examined. In Turkey, between 1916-2015 more than 1638 scientific, popular and artistic Works including theses, articles and books on the Book of Dede Qorqut were published. In this work, production and publishing process of the popular publications about The Book of Dede Qorqut within a-100-years period was studied. Based on the imprint in-formation of 456 popular publications, were chosen with the exemplification method, with the main criterion of “book-writer-reader-target audience”, analyzing them in terms of quality and quantity, the effects of these elements on the production and the publication of the works were studied. The research are of this work, consists of The National Library catalogs and some biographical publications published in Turkey. In these works studied with an interdisciplinary approach, quantification levels (scales) of statistics and the methods of statistical data were used. As a result, the reasons and motives of which be effective in the popular publications on The Book of Dede Qorqut published in Turkey were determined and indicated.
Keywords
The Book of Dede Qorqut, Epik, Epos, Narrative, Popular Books, Turkey.