Orhan Pamuk’un Kafamda Bir Tuhaflık Adlı Romanını ‘Çatışma ve Göç Kültürü Modeli’ Bağlamında Okumak
(Reading the Orhan Pamuk’s Novel Named A Strangeness in My Mind in the Context of ‘Conflict and Migration Culture Model’
)
|
Yazar
|
:
Hanife Nâlân Genç
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
101
|
|
Sayfa |
:
1-21
|
 1836  944
|
Özet
Orhan Pamuk’un kurgusu, biçemi ve anlatı yerlemleriyle postmodern roman olarak değerlendirilen Kafamda Bir Tuhaflık isimli yapıtı, Mevlut Karataş isimli başkişinin memleketi Beyşehir’den İstanbul’a göç ettiği yaşamının 43 yıllık öyküsüdür. 1969 yılından 2012 yılına kadarki bu süreç dönemin toplumsal, siyasal ve ekonomik olaylarına tanıklık eder. Mevlut İstanbul’da yoğurtçuluk, dondurmacılık, pilavcılık, otopark bekçiliği gibi pek çok farklı işte çalışsa da esas olarak kendisini boza satıcısı olarak tanımlar. Romanda pek çok kişinin gözünden anlatılan İstanbul, onun sokakları ve yaşantısı Mevlut’un kafasında farklı anlamlarla değer bulur. Mevlut’un kendisi dışında kimsenin bilmediği ya da daha doğru bir anlatımla, kimseyle paylaş(a)madığı kafasındaki tuhaflığın tek tanığıdır bu kent. Mevlut’un kafasındaki tuhaflık aşk, mutluluk ve seçimler üzerine düşüncelerden kaynaklıdır. Kafasındaki tuhaflığı kentin siyasi, ekonomik, toplumsal olay ve durumlarının sonucu değişimiyle sorgulayan Mevlut tüm yaşamı boyunca bunu gözlemleriyle ilişkilendirir. Kahramanın iş, eğitim ve insan ilişkileriyle başlayan ilk çatışmaları evliliğiyle yön değiştirir. Mevlut’un bir kandırmaca sonucu seçtiği kadınla değil, onun kız kardeşiyle evliliğinin beraberinde getirdiği çatışma iç dünyasında bir sorgulamaya dönüşür. Tüm yaşamı boyunca kent, yazgısı ve kafasındaki tuhaflıklarla baş başa kalır. İstanbul’da bir yandan yaşam savaşımı verirken, diğer yandan bu kentte tutunmaya çalışan Mevlut için daha esenlikli bir yaşama kavuşmak arzusuyla göç ettiği İstanbul yalnızlık ve yabancılaşmanın adı olur. Romanın sonunda kendisine gerçek aşkının ilk eşi Rayiha olduğunu itiraf eden Mevlut kafasında seçim, niyet, mutluluk ve yaşama dair tuhaflıklarla kentin sokaklarında yarım kalan yolculuğuna devam edecektir.
Anahtar Kelimeler
Kafamda bir tuhaflık, göç, göç kültürü, çatışma modeli
Abstract
Orhan Pamuk’s novel A Strangeness in My Mind which is considered as a postmodern novel with its fiction, style and the narrative coordinates is the 43-year story of the life of the protagonist named Mevlut Karataş in which he migrated from his hometown Beyşehir to İstanbul. From 1969 to 2012, this process witnessed the social, political and economic events of the period. Although Mevlut works in many different jobs in Istanbul such as yoğurt, ice cream and pilaff seller and car park guard, he mainly defines himself as boza seller. Istanbul, described from the eyes of many people in the novel, its streets and its experience spring to life with different meanings in Mevlut’s mind. This city is the only witness of the strangeness in his mind that no one knows or in a more accurate way, he can’t share with anyone. Mevlut’s strangeness in his mind is based on thoughts about love, happiness and choices. Mevlut, who links the main reason for the strangeness in his mind to the changes in the political, economic, social events and situations of the city and questions the events from this point of view, relates it to his observations throughout his entire life. The hero's first conflicts with work, education and human relations change course with his marriage. The conflict came out by the marriage with the woman whom he chosed instead of her sister as a result of a deception turns into a question in the inner world of him after a while. Throughout her life the city remains alone with its fate and oddities. İstanbul was called as the name of loneliness and alienation, where he emigrated with the desire to have a more healthy life for Mevlut, who tried to hold on to this city while he was fighting for life in Istanbul. Mevlut who reveals a balance of his life and admits to himself that his true love was his first wife, Rayiha, at the end of the novel will continue his journey on the streets of the city with the strangeness of life intention, choice and happiness in his mind.
Keywords
A Strangeness in My Mind, migration, migration culture, conflict model