Yazar	: Çiğdem Kara   - M. Muhtar Kutlu
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2020
Sayı	: 102
Sayfa	: 249
1838    1018

Özet
Doğum günü fotoğrafı çektirme, doğum günü ritüeline eklenmiş modern bir gelenek olup aile fotoğrafı türü içinde değerlendirilir. Makalede, aynı ailenin iki farklı kuşağından dört çocuğun doğum günlerine ait 1960’lar ve 1990’ların ilk yarısından yedi fotoğraf incelenmektedir. Makalede, farklı yaşlardan farklı kişilerin doğum günü fotoğraflarının neden benzer bir kareye sahip olduğu sorusuna yanıt aranmaktadır. Fotoğraflar, Panofsky’nin ikonolojik ve ikonografik yöntemlerinden yararlanılarak incelenmektedir. Ama fotoğraflar değerlendirilirken, insanbilim alanının ana soru ve terimlerinin oluşturduğu bir bakış açısı kullanılmaktadır. Fotoğrafların sahibi, biyografisi sözlü olarak kaydedilmiş olan Mustafa Muhtar Kutlu’dur. Bu nedenle fotoğrafların anlamı, fotoğraflardaki gizli olan kişisel deneyimler ve özgünlükler, fotoğraf sahibinin biyografisi aracılığıyla açığa çıkarılmaktadır. Makalede benzer karelerin, üç kalıbın uygulanmasıyla oluştuğu ileri sürülmektedir. Bu kalıplardan ilki, portre sanatı kadar halk sanatında da kullanılan kalıp-tasvirdir. Diğer iki kalıbı ise fotoğrafların çekilme nedeni olan ritüel ve aile imgesi oluşturmaktadır. Bu üç tasvir kalıbı fotoğrafları ilk bakışta anlaşılabilir kılmaktaysa da onların değerini belirleyen tek etken değillerdir. Çeken gözün yaratıcılığı ve biraz şans, fotoğrafları estetik açıdan özgünleştiren unsurlardır. Anlamsal değerse hem fotoğrafların yansıttığı imgelerin etnografik nitelikleri, hem de sahiplerinin onlara sığdırdığı anılarla ilgilidir.

Anahtar Kelimeler
aile fotoğrafı, kalıp tasvir, doğum günü, biyografi

Abstract
Birthday photographing is a modern tradition that attached to birthday ritual, and considered within the family photograph type. In this article, seven photos of birthday celebrations from first half of 1960s and 1990s that they are belong to same family’ four children from two different generations, are examined. And problem is why birthday photos of different persons from different ages have similar frames. The photos are analyzed by Panofsky’s iconographic and iconological methods. However, a perspective formed by the main questions and terms of anthropology is used while analyzing photographs. The owner of the photos is Mustafa Muhtar Kutlu, whose biography was recorded orally. Therefore, the meaning of the photographs, the personal experiences and authenticities hidden in the photographs are revealed through the biography of the owner of the photographs. In the article, it is claimed that practiced three patterns creates the similar frames. One of these patterns is schemata which uses portrait art and also folk art. The other two patterns are created by ritual and family image that these are reasons of the taking the photographs. Although these three patterns make the photos understandable at first glance, they are not the only factor that determines their value. The creativity of the eye that shoot the photographs and a bit of luck are elements that make the photos aesthetically unique. Semantic value is related to both the ethnographic characteristics of the images reflected by the photographs and the memories that the owners fit them.

Keywords
family photography, schemata, birthday, biography