Evlilik Geleneklerinde Özel Ritüel: Kahramanmaraş Gelin Hamamı
(Special Ritual in Marriage Traditions: Bridal Bath of Kahramanmaraş
)
|
Yazar
|
:
Meltem Özsan
- Mine Ceranoğlu
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
103
|
|
Sayfa |
:
707-733
|
 1737  940
|
Özet
Hamam; yıkanma, temizlenme ve şifa bulma amacının ötesinde farklı ritüellerin uygulandığı yerdir ve geçmişte olduğu gibi bugün de toplumsal kültürümüzde hamamın büyük bir yeri bulunmaktadır. Çok eski tarihe dayanan hamam geleneği, her toplumun örf ve adetlerine özgü oluşmuştur. Türk kültüründe de hamam geleneği, çok farklı amaçlar için şekillenmiştir ve bu gelenekler içinde en özeli ve dikkat çekeni gelinler için yapılan gelin hamamıdır.
Gelin hamamı, düğün öncesinde gelinin ve damadın kadın hısım akrabaları arasında yapılan bir ritüeldir ve renkli eğlenceler içerir. Gelin hamamında odak noktası gelindir ve tüm hazırlıklar geline göre hazırlanmaktadır. Ülkemizde gelin hamamının önemsendiği ve uygulandığı illerden biri de Kahramanmaraş’tır. Kahramanmaraş ili, su bakımından oldukça zengin olduğu için pek çok hamam inşa edilmiş ve bu hamamlarda evlilik geleneğinde özel bir yer tutan gelin hamamları yapılmıştır. Çalışmada Kahramanmaraş ilinde geçmişte ve günümüzde uygulanan gelin hamam kültürü hakkında bilgi verilmiş ve gelinler için hazırlanan hamam bohçasında yer alan ürünler incelenmiştir. Bu amaçla kişiler ile görüşülmüş ve kişisel koleksiyonlarda bulunan ürünler fotoğraflarla belgelenmiştir.
Çalışma sonunda; Kahramanmaraş ilinin kültürel simgelerinin gelecek nesle aktarılması ve literatüre kazandırılması ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
gelin, hamam, Kahramanmaraş, evlilik, ritüel
Abstract
Bath; it is the place where different rituals are performed beyond the purpose of bathing, cleansing and healing. As in the past, the Turkish hammam has a great place in our social culture. The hammam tradition, which dates back to ancient times, has been formed unique to the customs and traditions of every society. The Turkish hammam tradition has been shaped for different purposes in Turkish culture and the most special and remarkable of these traditions is the bridal bath entertainment made for brides.
The bridal bath is a ritual between the bride’s and groom’s female relatives before the wedding and includes colorful entertainment. In the bridal bath, the focus is on the bride and all preparations are prepared according to the bride. Kahramanmaraş is one of the provinces where bridal baths are cared and applied in our country. Since Kahramanmaraş is very rich in water resources, many baths were built and bridal baths, which hold a special place in the marriage tradition, were built in these baths. In this study, information about bridal bath culture applied in the past and present in Kahramanmaraş province have been given and the products in the bath pack prepared for brides have been examined. For this purpose, individuals have been interviewed and products in personal collections have been documented with photographs.
At the end of the study; some suggestions were made about transferring the cultural symbols of Kahramanmaraş province to the next generation and bringing them into the literature.
Keywords
bride, bath, hammam, Kahramanmaraş, marriage, ritual