Kadim Süryani Atasözlerinin Kaynağı ve Rolü (Mardin Örneği)
(Source and Role of Khadim Syriac Proverbs (Example of Mardin)
)
|
Yazar
|
:
Halit Yeşilmen
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
104
|
|
Sayfa |
:
985-1002
|
 1806  1090
|
Özet
Makalenin konusu, Süryani atasözleridir. Süryaniler, kullandıkları atasözlerin kaynağı olarak, genellikle Kutsal Kitap’ı ve Süryani büyüklerinin özdeyişlerini işaret etmektedir. Kutsal Kitap’ta yer alan sözler, özdeyişler yoluyla sosyal alana aktarılırken, zamanla atasözü formunun oluşmasına da kaynaklık etmektedir. Bu durum özdeyişler için de geçerlidir. Bu çerçevede makalede Süryani atasözlerinin kaynağı ve rolü sorgulanmıştır. Bu sorgulama için Mardin ilinden on beş Kadim Süryani ile görüşülmüş ve onlardan atasözleri derlenmiştir. Bununla birlikte Kutsal Kitap’tan ve özdeyişlerden örnek sözlere de yer verilmiştir. Amaç hem saha çalışmasıyla Süryani atasözlerini tespit etmek ve bunların değerlendirilmesinde genel bir çerçeve belirlemek hem de atasözlerinin Süryaniler açısından oynadığı temel rolü ortaya koymak olmuştur. Süryani atasözlerinin üç temel kaynağı olduğu sonucuna ulaşılmıştır: biri Kutsal Kitap’tır; ikincisi, Kutsal Kitap merkezinde şekillenen Süryani Büyükleri’nin özdeyişleridir; üçüncüsü ise sosyo-kültürel dinamiklerdir. Bu çerçevede Süryani atasözlerinde iki temel belirleyici yön ve rol saptanmıştır. Birincisi Kutsal Kitap’ın merkezinde öğütlenen erdemli yaşamın aktarılmasına aracılık eden atasözleri, diğeri ise bundan bağımsız bir şekilde, daha çok sosyo-kültürel dinamiklerin ve sosyo-kültürel okuma biçimlerinin belirlediği ve bunların aktarılmasına aracılık eden atasözleridir. Sosyo-kültürel dinamiklere bağlı olarak bu iki rolün de zayıfladığı görülmüştür. Çalışmanın hedeflerinden birisi de derleme yoluyla yeni veriler oluşturarak hem kültürel dinamikleri hem de Süryani kültürünü anlama ve yorumlamaya katkı sunmaktır.
Anahtar Kelimeler
kültür, sözlü kültür, Kadim Süryaniler, atasözleri, özdeyişler, Mardin
Abstract
The subject of this article is Syriac proverbs. “Syriac Khadims” often points out the Bible and aphorisms as the source of their proverbs. While the words in the Bible are transferred to the social field through aphorisms, they also cause the formation of the proverbial form over time. This also applies to aphorisms. In this context, the source and role of Syriac proverbs has questioned in the article. For this questioning, fifteen Khadim Syriacs from Mardin have been interviewed and proverbs have been compiled from them. In addition, sample words from the Bible and the aphorisms have been included. The aim is both to compile the Syriac proverbs with the field study and to determine a general framework for their evaluation, and to reveal the main role of the proverbs for the Syriacs. As a result, it has been seen that the Syriac proverbs have three main sources. Firstly, it is the Bible. Secondly, they are the aphorisms that Syriacs consider important. Thirdly, they are socio-cultural dynamics that are effective in interactions with different groups or within group. In this framework, two basic aspects and role were identified in Syriac proverbs. The first is the proverbs, which mediate the transfer of life of wisdom that the Bible advises, the other one is the proverbs, which are determined by socio-cultural dynamics and mediate the transfer of socio-cultural reading ways independently. It has observed that these two roles decreased due to socio-cultural dynamics. One of the objectives of the study is to contribute to understanding and interpreting both cultural dynamics and Syriac culture by creating new data through compilation.
Keywords
culture, orality culture, Khadim Syriacs, proverbs, aphorisms, Mardin