Tsengel Tuvalarının Milli Kimlik Oluşumunda Hey'at Naadım'ın Rolü
(The Role of Hey’at Naadam in the Formation of the National Identity of the Tsengel Tuvans
)
|
Yazar
|
:
İbrahim Ahmet Aydemir
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
103
|
|
Sayfa |
:
633-646
|
 1871  995
|
Özet
Bu makale, Tsengel Tuvalarının (Altay Tuvaları) milli kimlik oluşturma sürecinde Hey’at Naadım’ın (Key’at Naadım) rolünü ele almaktadır. Naadım, Moğolların geleneksel festivali olup Moğolistan’da her yıl Temmuz ayında milli bayram olarak kutlanmaktadır. Batı Moğolistan’da halen ağırlıklı olarak göçebe hayat süren Tsengel Tuvaları, Şamanist ve Budist bir topluluk olarak bölgedeki Müslüman Kazaklardan farklı bir etnik ve kültürel kimliğe sahiptir. Daha önceleri etnik ve kültürel kimlikleri kabul edilmeyen bu topluluk, 1990’lardan sonra bölgede kendi kimlikleriyle var olmaya başladılar. Dolayısıyla 1990’ların başından itibaren, Batı Moğolistan’da „Tuva kimliği“ resmen olmasa da kabul edildi ve bölgede göçebe yaşayan Tsengel Tuvaları Men Tıva men ‚Ben Tuvalıyım’ cümlesini rahatça söyleyebilir oldular. Bu durum, Sovyetler Birliği’nde 1980’lerin ortalarında başlayan yeniden yapılanma (perestroyka) hareketinin Batı Moğolistan’a olan bir yansımasıydı. Bunun neticesinde Tsengel Tuvaları, milli kimlik oluşturma sürecinde, geleneksel Moğol festivali Naadım’ı kendilerine model olarak almışlar ve bunu da „ortak geçmiş“ten hareketle ve „mitin yeniden canlandırılması“ yoluyla gerçekleştirmişlerdir. Ancak bu yeni süreç, iç içe yaşadıkları Kazaklarla aralarındaki „kalıcı sınırları“ daha da belirgin hale getirmiştir.
Anahtar Kelimeler
Tsengel Tuvaları, Naadım, Hey’at Naadım, milli kimlik, folklor ve mit
Abstract
This article deals with the role of Hey’at Naadam (Key’at Naadam) in the process of creating national identity of Tsengel Tuvans (Altay Tuvans) living mainly as nomads in Western Mongolia. Naadam is the traditional festival celebrated as a national holiday every year in July across Mongolia. Tsengel Tuvans are Lamaist Buddhists in religion and a different ethnic and cultural identity than the Muslim Kazakhs in the region. Tsengel Tuvans, whose ethnic and cultural identities were not accepted before, started to exist in the region with their own national identities after 1990s. This was a reflection of Perestroika that began in the Soviet Union in the mid-1980s. As a result, Tsengel Tuvans used the traditional Mongolian festival Naadam as a model for the process of creating a national identity through the "common past" and the "revival of the myth". However, this new process has highlighted the “permanent borders” between the Tsengel Tuvans and teh Kazakh people in this region.
Keywords
Tsengel Tuvans, Naadam, Hey’at Naadam, national identity, folklore and mith