Masallarda Eleştirel Düşünme: Müskürümü Sultan Masalı Örneği
(Critical thinking in Tales: The Case of Müskürümü Sultan
)
|
Yazar
|
:
Hülya Çevirme
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
106
|
|
Sayfa |
:
419-435
|
 1694  1015
|
Özet
Eleştirel düşünce, günümüzde anahtar beceri olarak kabul edilmekte, demokratik kişilik ve demokratik bir toplum geliştirebilmenin önemli ölçütü olarak geliştirilmeye çalışılmaktadır. Bu çalışma sözlü kültür ürünlerinde paradoksal olarak hem kolektif hem de eleştirel düşünme biçimlerinin var olduğunu, özellikle masal türünün günümüze taşınabilecek düzeyde eleştirel düşünme örnekleri taşıdığını ve masalın eleştirel düşünme alışkanlığının öğrenilmesi ve içselleştirilmesinde önemli bir kültürel miras kaynağı olduğunu savunmaktadır. Bu idaya bağlı olarak, incelemede bir Anadolu masalında eleştirel düşünme yollarını nasıl barındırdığı gösterilmeye çalışılmıştır. Öncelikle eleştirel düşünce hakkındaki literatür taranmış, daha sonra Pertev Naili Boratav’ın Masallar -1- Uçar Leyli adlı kitabından eleştirel düşünme yollarını yeterince yansıttığı belirlenen “Müskürümü Sultan” adlı masal seçilmiştir. Eleştirel düşünmenin ölçütleri ve aşamaları ise Gearld M. Nosich’den yararlanılarak oluşturulmuştur Çalışmada Bağlam Merkezli Halkbilim Kuramı’nın İşlevsel yaklaşımına göre de doküman incelemesinden elde edilen bilgi ve veriler analiz edilmiştir. Sonuç olarak; incelenen masalda eleştirel düşünme stratejilerinin bütün aşamalarıyla kullanıldığı görülmüştür. Araştırmanın masal eleştirisi ve eleştirel düşünme becerisinin kazandırılması hakkında yapılacak çalışmalara katkısının olacağı düşünülmekte, buna bağlı olarak çok sayıda masal üzerine araştırma yapılmasını, yaygın ve örgün eğitim ortamlarında, eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesinin amaç edinildiği etkinliklerde, masalın da kullanılmasını önermektedir.
Anahtar Kelimeler
sözlü kültür, masal, Müskürümü Sultan, eleştirel düşünme, eğitim
Abstract
This study argues that, paradoxically, there are both collective and critical ways of thinking in their oral cultures; especially today, thinking about today and that the tale is an important cultural heritage in learning and internalizing critical thinking. Therefore, this study tried to show how an Anatolian tale contains critical ways of thinking. First of all, the literature on critical thinking has been scanned, then the tales in Pertev Naili Boratav's Book of Fairy Tales -1-Uçar Leyli were scanned and the tale called Müskürümü Sultan, which was determined to reflect critical ways of thinking sufficiently, was chosen. The Criteria and stages of critical thinking were created by using Gearld M. Nosich. In this article, Context-Centered Folklore Theory has adopted the Functional Folklore approach and simultaneously the information and data of the article obtained from the document review are interpreted according to this theory. The studies to be made about the development of the critical thinking skills, and accordingly, it suggests that more fairy tale research should be carried out and the use of fairy tales in the activities in which it is aimed to develop critical thinking skills in educational environments.
Keywords
oral culture, fairy tale, Müskürümü Sultan, critical thinking, education