Taklamakan Çölü’nün Güney Vahalarındaki Kırsal Uygur Topluluğu Düğün Ritüellerinde Görülen Cinsiyet Rolleri
(Gender Roles as Seen Through Wedding Rituals in a Rural Uyghur Community, in the Southern Oases of the Taklamakan Desert
)
|
Yazar
|
:
Mettursun Beydulla
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
85
|
|
Sayfa |
:
203-228
|
 5490  2187
|
Özet
Sosyologlar cinsiyet terimini genellikle bedenin erkek ya da dişi olarak tanımlamasına
neden olan anatomik ve fzyolojik farklılıkları ifade etmek için kullanırlar. Toplumsal
cinsiyet ise tersine erkek ve dişiler arasındaki toplumsal ve kültürel farklılıklarla ilgilidir
(Giddens 2009). Cinsiyet doğal bir kategori olarak görülmekte birlikte cinsiyet rolleri bir
kültürdeki normatif erkeklik ve kadınlık tarifyle kaçınılmaz biçimde birbirine bağlıdır.
Birey kadın veya erkek rolleri yerine getirerek sosyal dünyaya katılır. Kadın ve erkek rolü
verili olarak toplumda yer almaz, inşa edilirler. Kadının ve erkeğin bu rolleri toplumsal
cinsiyetini ortaya çıkartır. Toplumsal cinsiyeti Virginia Clarke ve Victoria Braun üç faklı
bağlamda değerlendirir. Bunlar doğal olarak toplumsal cinsiyet, yetiştirilmenin sonucu olarak
toplumsal cinsiyet ve toplumsal bir kurgu olarak toplumsal cinsiyettir (Clarke ve Braun
2012). Bu çalışmada Çin Uygur Özerk Bölgesi (Doğu Türkistan olarak da bilinmektedir)
Taklamakan Çölünün Güneyindeki Uygurların evlilik pratiklerinde ortaya çıkmış olan
cinsiyet rolleri ve bunun çağdaş Uygur toplumu içindeki erkek ve kadının rol ve statüsü
üzerindeki etkisini ele alacağız.
Anahtar Kelimeler
Cinsiyet Rolleri, Düğün Adetleri, Kadınlık, Erkeklilik, Cinsellik, Uygur Kimliği
Abstract
Sociologists have distinguished between sex and gender. Sex refers to whether a person
is considered female or male, based on the kind of body they have. Gender describes the idea
and practices that constitute femininity and masculinity. This paper describes gender roles
through the wedding practices among Uyghurs communities in Xinjiang and the extent to
which these have affected the role and status of men and women in contemporary Uyghur
society. Modern marriage among Uyghur, and the procedures adopted in choosing partners,
have changed radically since 1980. Changes such as these are easy to observe. However,
traditional ideals continue to form the coexistence of traditional gender models and modern
ideals. This paper examines the roots of gender roles in traditional culture as seen through
wedding rituals, and will then return to a consideration of the contemporary.
Keywords
Gender roles, Wedding Rituals, Femininity, Masculinity, Sexualit