Yazar	: Özge Öztekin
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2016
Sayı	: 88
Sayfa	: 45-68
5113    2322

Özet
Bu yazı vesilesiyle, 18. yüzyılın sonundan 19. yüzyılın sonuna dek tarayabildiğimiz metinlerden hareketle bir tespit ve değerlendirme yapmaya çalışacağız. Bazı divanlar ve mesneviler ile bir gazetede karşılaştığımız aruzla yazılmış şiirler örneklem alanımızı oluşturmaktadır. Ninni, klasik şiirde özellikle kadın şairlerin yaratıcılığında karşımıza gelmektedir. Şeref Hanım, Nakıyye Hanım ve Naciye Hanım bu anlamda öne çıkan isimlerdir. Ninnilerini murabba ve muhammes nazım biçimiyle yazmışlardır. Ancak biri çok meşhur bir şairin olmak üzere -şimdilik tespit edebildiğimiziki şiirde erkek dilinden yazıldığı da bilinmektedir. Şeyh Gâlib ve Şakir Mehmed’in metinleri bu bağlamda okunabilir. Tardiyye ve şarkı nazım biçimini kullanmışlardır. Terim olarak ise, doğum kutlamalarını anlatan bazı tarih manzumeleri ile bir şarkıda ninni sözcüğüne rastlanmaktadır. Yine Şakir Mehmed’in, Trabzonlu Emin Hilmi’nin ve Raşid İbrahim’in divanlarında bu örnekler görülmektedir. Söz konusu tarih manzumeleri, kıt’a-i kebire nazım şekliyle yazılmıştır. Kimi ninnilerde tekrar unsurunun ikileme, nakarat, önceleme veya tarsî’ yoluyla sağlandığı göze çarpmaktadır. İyi dilekte bulunma ve dua etme, sevgi aktarımı, nasihat ve tavsiye, insana ve insan olmaya dair ontolojik ve tasavvufi çıkarımlar, kız çocuklarının yetiştirilmesi, şair olmanın gerekleri gibi pek çok unsur işlenmiştir. Ninni söyleyicisi olarak teyze, abla (ki onlar aynı zamanda şairin kendisidir), dadı ve nine geçmektedir.

Anahtar Kelimeler
Ninni, Divan şiiri, gelenek, yineleme, bellek

Abstract
Lullaby sung either to sleep and relieve baby or to silence the crying baby. It is a poem that sung with melody and rhytmic shaking. It is a cultural memory transmitters that carries meaning transfers from local to global. There are many texts written on lullaby in Turkish literature. The lullaby is anonymous product of Turkish folk poetry. It is a non-anonymous literary work in classical Turkish poetry. Lullabies are in the divans, mesnevies and a newspaper. This report will focus on ten of them especially at the end of 18 th century until the late 19 th century. Seyh Gâlib, Sakir Mehmed, Seref, Nakıyye, Naciye, Emin Hilmi and Rasid Ibrahim have said lullaby poems. Lullaby texts in classical poetry written in murabba, muhammes, tardiyye and sarki forms. It is also found in the word lullaby written poems for birthday celebration. Chorus, repetitions, foregrounding, anaphora, epistrophe and parallelism are again elements in lullabies. Lullaby tellers are aunt, sister, nanny and grandma in this poems. Baby names are said in some lullabies. It is also said that some lullabies that baby’s degree of kinship according to poet. This article aims to consider the lullaby over Divan poetry and to make multiple evaluation.

Keywords
Lullaby, Divan poetry, tradition, repetition, memory