Yaşayan İnsan Hazineleri Bağlamında Çini Sanatçısı Naciye Nur Avlupınar ve Sanatsal Faaliyetleri
(Tile Artist Naciye Nûr Avlupınar and Her Artistic Activities in the Context of Living Human Treasures
)
|
Yazar
|
:
Münire Baysan
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
106-Ek
|
|
Sayfa |
:
199-210
|
 1713  990
|
Özet
Toplumların karakterini ve benliğini oluşturan kültürün korunması, gelecek kuşaklara aslına ve çağa uygun bir şekilde aktarılabilmesi son derece önemlidir. Geleneksel el sanatları kültürün önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Somut olmayan kültür değerleri içerisinde yer alan çini, bu sanatlardan bir tanesidir. Anadolu topraklarına Selçuklular ile birlikte gelen geçmişte kâşî, evânî olarak isimlendirilen çini kadim bir Türk sanatıdır.
Çininin asırları aşarak geleneksel köklerinden kopmadan varlığını idâme ettirebilmesi onu, aslına sadık kalarak bugünlere taşıyan sanatkârlar sayesindedir. Bu makalenin konusunu, kadın çalışmalarının çini sanatındaki örnek karakteri olan Naciye Nur Avlupınar ‘ın sanatı ve Yaşayan İnsan Hazinesi bağlamında sanat faaliyetleridir. Otuz sekiz yıldır çini sanatı ile meşgul olan sanatkâr; hoca-talebe, usta-çırak geleneği ile meşk usulü yetişmiştir. Sanatına, aslına bağlı kalarak pek çok yenilik getirmiş, bu yenilikleri kendi eserlerinde örneklemiş, ülke içinde ve dışında açtığı sergilerle Türk çini sanatını 21. yüzyıla ait özellikleri ile tanıtmış ve bu alanda öğrenciler yetiştirmiştir.
Çini sektöründe sadece işçi, boya ve tahrir ustası olarak çalışan kadınların yanı sıra bu işin hem sanat hem de zanaat kısmına hâkim olan Avlupınar’ın, bu alanda yaptığı yenilikleri, ortaya koyduğu eserleri ve sanatsal çizgisini değerlendirmeyi amaçlayan bu çalışmanın teorik kısmında literatür taraması, veri toplama kısmında görüşme yöntemi kullanılarak derinlemesine mülakat yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
çini, geleneksel sanat, sanatçı, yaşayan insan hazinesi, Naciye Nur Avlupınar
Abstract
It is extremely important to preserve the culture that constitutes the character and identity of societies and to be able to pass it on to future generations in an original and contemporary way. Traditional handicrafts comprise an important part of culture. Tile art, which is among the intangible cultural values, is one of these arts. Tile, which came to the Anatolian lands with the Seljuks and was named as kâşî and evânî in the past, is an ancient Turkish art.
The ability of tile art to survive over centuries without breaking off its traditional roots is thanks to the artists who carried it to the present day, remaining faithful to the original. The subject of this article is the art of Naciye Nur Avlupınar, the exemplary character of women's works in tile art, and her artistic activities in the context of the Living Human Treasure. The artist, who has been dealing with tile art for thirty-eight years, has grown up with teacher-student, master-apprentice tradition and mesk method. She brought many different innovations to her art by adhering to the original, exemplified these innovations in her own works, introduced the Turkish tile art with its 21st century features with exhibitions held in and outside the country, and raised many students in this field.
This study aims to evaluate the innovations, works and artistic style of Avlupınar, who dominates both the art and craft part of this work, as well as women who work only as workers, painters and engraving masters in the tile industry. In the theoretical part of this study, the literature review and in the data collection part an in-depth interview was conducted using the interview method.
Keywords
tile, traditional art, artist, living human treasure, Naciye Nur Avlupınar