Fatima Bakhaï’nin Dounia Adlı Romanında Osmanlı İmparatorluğu Dönemindeki Cezayirli Kadınlar
(Algerian Women in the Ottoman Empire Period in Fatima Bakhaï's Novel Entitled Dounia )

Yazar : Ayşe Tomat Yılmaz    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2021
Sayı : 107
Sayfa : 873-884
1639    946


Özet
Frankofon Cezayir Edebiyatı’nın gerek Avrupa’da gerekse Türkiye’de üzerinde çok az çalışılan yazarları arasında yer alan Fatima Bakhaï Dounia adlı kurgusal yapıtını 1995 yılında yayımlar. Bakhaï söz konusu romanında, Cezayir’deki Osmanlı İmparatorluğu egemenliği döneminin sonlarından Fransız sömürgecilerin ülkeyi ele geçirdikleri zamana kadar, Cezayir’de yaşanan tarihsel, toplumsal ve siyasal değişimleri Dounia adındaki bir genç kızın yaşamı üzerinden anlatır. Böylelikle, Dayılar Devri’nin sonları, Fransızların Cezayir’i ele geçirme girişimleri ve ulaştıkları zafer romanın tarihsel arka planını oluştururken, Dounia’nın ve Cezayir halkının gündelik yaşamı ise yapıtın kurgusunu meydana getirir. Yazar, iki ayrı bölümden oluşan romanında, bir yandan toplumun geleneksel düzenine koşulsuz boyun eğen ve yaşamları boyunca sessizliğe mahkum edilen kadınları betimler. Diğer yandan da Dounia gibi iyi eğitim görmüş, ataerkil düzene ve içinde yaşadığı toplumun basmakalıp değerlerine başkaldıran kadınları kaleme alır. Nitekim hem tarihsel hem de kurmaca kişileri aracılığıyla, Cezayir toplumunu anlatır. Bu bağlamda, söz konusu çalışmada Fatima Bakhaï’nin Dounia adlı romanında yer alan kadınlar, Cezayir’de yaşanan tarihsel ve toplumsal değişimlere koşut olarak irdelenir.

Anahtar Kelimeler
Frankofon Cezayir Edebiyatı, kadın, Osmanlı İmparatorluğu, Fatima Bakhaï, Dounia

Abstract
Fatima Bakhaï who takes place amongst the writers of Francophone Algerian literature who are very few worked in Europe and in Turkey published her novel entitled Dounia in 1995. In her novel, Bakhaï tells about the historical, social and political changes that took place in Algeria from the end of the period of Ottoman Empire rule in Algeria to the time when the French colonialists took over the country, through the life of a young girl named Dounia. Thus, while the end of the Ottoman Empire, the attempts of the French to capture Algeria and the victory they reached form the historical background of the novel, the daily life of Dounia and of the Algerian people constitute the fiction of the work. In her novel, which consists of two separate parts, the author depicts women who, on the one hand, submit to the traditional order of society unconditionally and are condemned to silence throughout their lives. On the other hand, she writes well-educated women like Dounia, who rebel against the patriarchal order and the stereotypes of the society in which they live. Indeed, she narrates Algerian society through both historical and fictional characters. In this context, the women in Fatima Bakhaï's novel Dounia are examined in parallel with the historical and social changes in Algeria in this study.

Keywords
Francophone Algerian literature, woman, Ottoman Empire, Fatima Bakhaï, Dounia