Yazar	: Hasan Münüsoğlu
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2022
Sayı	: 111
Sayfa	: 681-696
1996    1314

Özet
Turizm günümüz tüketim toplumunun rutin faaliyetleri arasında yer almaktadır. Turistlerin ilgi alanlarına göre sağlık turizmi, doğa turizmi, kültür turizmi gibi alt alanları bulunmaktadır. Etnik turizm de bu alanlardan birisidir. Etnik turizm, “modern” yaşamın içindeki bireylerin “gelenekseli” ve “otantikliği” araması olarak görülmektedir. Bu sebeple küresel baskın kültürün dışında kalan kültürel “azınlık” gruplara gittikçe artan bir ilgi söz konusudur. Bilgi edinmeye, kültürel çeşitliliğe dair farkındalığı artırmaya yönelik entelektüel bir hareketlilik olarak gösterilen etnik turizm, temelde toplumsal ve kültürel tabakalaşmanın bir sonucu ve onların yeniden üretimidir. Çünkü turizm faaliyetinin istikameti “modern” olandan “geleneksel” hatta “ilkel” olarak görülene doğru olup, katılımcıları çoğunlukla üst sınıflardan bireylerdir. Yerel halklar bu turizm faaliyetlerinin paydaşları olarak gözükmektedirler. Oysa yerel halk ve kültürleri etnik turizmin “nesneleri” haline getirilerek “biblolaştırılmaktadırlar.” Kültürlerarası ilişkiyi geliştirdiği iddia edilen turizm, bir bakıma farklılığı “marjinalleştirerek” kültürel sınırları keskinleştirmektedir. Kurulan iletişimin boyutlarını turizm organizatörleri veya turistler belirlemekte, dolayısıyla yerel halklar çoğunlukla edilgen bir konuma düşmektedirler. Bu çalışmada, Dukha, Kalaşa ve Kayan halkları üzerinden etnik turizmin yarattığı eşitsizlik gösterilmiş ve Türkiye’deki örneklerine yer verilmiştir. Her biri farklı kültürel, tarihsel ve toplumsal arka plana sahip olan bu grupları ortaklaştıran konu onların turizm karşısındaki pozisyonlarıdır. Makalede verilen örneklerle ve uygulamalarla etnik turizmin kültürlerarası hiyerarşiyi yeniden inşa etmesi ve kültürün metalaştırılması tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler
etnik turizm, kültür turizmi, Dukhalar, Kayanlar, Kalaşalar

Abstract
Tourism is one of the routine activities of the consumption society. It has several subfields according to tourists’ interests such as environmental tourism, dark tourism, medical tourism, cultural tourism, etc. One of those subfields is ethnic tourism. Ethnic tourism considered as a search for “tradition” and “authenticity” of people living in “modern” life. Therefore, the interest in minority groups which are out of global dominant culture increases. Ethnic tourism, represented as an intellectual mobility toward gaining knowledge, raising awareness for cultural diversity, is in fact the result of cultural and social stratification and the reproduction of both. Because the direction of tourism is from “modern” to “traditional”, even to “primitive”, and its participants, that is tourists, belong to upper classes. Although indigenous peoples seem like shareholders of this tourism activity, they and their culture are objectified and trinketized. In addition, while claiming that ethnic tourism develops interculturality, it sharpens the cultural borders by marginalizing diversities. For example, the dimensions of communication among tourists and indigenous people are determined by tour organizers and tourists. Tourists feel free to take pictures, to enter holy places or to attend some practices. For this reason, there are warning signs regarding inappropriate behaviors of tourists in some touristic villages. This indicates that the position of indigenous people become passive in tourism even if their villages are visited. This study, thus, shows how ethnic tourism creates inequality in the case of Dukha in Mongolia, Kalasa in Pakistan and Kayan people in Thailand and compares them to similar cases in Turkey, especially in non-Muslim communities. Despite having different cultural, historical, and social backgrounds, the issue that makes all these cases common is their position in the face of tourism. This article, therefore, discusses the reconstruction of cultural hierarchy and commodification of local culture by ethnic tourism with examples and practices.

Keywords
ethnic tourism, cultural tourism, Dukha People, Kayan People, Kalasa People