Octavio Paz’ın “¿No hay salida?” Adlı Şiirinin Sembolizmi: Yıkıcı Zaman ve Mandala İmgeleri
(The Symbolism of Octavio Paz’s Poem “¿No hay salida?”: Destructive Time and Mandala Imagery
)
|
Yazar
|
:
Mehmet İlgürel
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2023
|
|
Sayı |
:
113
|
|
Sayfa |
:
95-118
|
|
|
Özet
Bu çalışmada, Octavio Paz’ın ¿No hay salida? (Çıkış Yok mu?) başlıklı şiirinin, Fransız düşünür Gilbert Durand tarafından geliştirilmiş İmgelem Kuramı bakış açısından çözümlemesini gerçekleştirdik. Durand’ın ortaya koyduğu imgelem anlayışında, büyük ölçüde birbirlerine karşıt yapı, süreç ve yerdeş imge öbeklerinin belirleyici olduğu gündüz ve gece rejimleri belirleyici bir yere sahiptir. Meksikalı şairin, adı geçen eseri kaleme aldığı dönemde diplomatik görevle Japonya’da bulunduğu, maddi, ailevi ve ruhsal açıdan sorunlu bir dönemden geçtiği bilinmektedir. Çözümlememiz Paz’ın bu kişisel durumu ile başa çıkma çabalarının şiirinde imgeler aracılığıyla yansımasını bulduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, yıkım getiren zaman, bozulma, ölüm çağrıştıran imgeler ön plana çıkarken, bunlardan kapalılık, mahremiyet ifade eden gece rejimi imgeleri aracılığıyla korunma eğilimi de kendini göstermektedir. İmgelem kuramının kaynaklarından olan Carl Gustav Jung’un Analitik Psikolojisinden de mandala imgesinin yorumlanması kapsamında yararlandık. Şiirde anahtar bir yere sahip olan bu sembol Jung’un işaret ettiği gibi, kişiliğin bütünlüğünün bozulması riski karşısında bilinçdışı kökenli bütünleştirici işlevi yansıtan bir imge olarak karşımıza çıkmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Octavio Paz, İmgelem Kuramı, yıkıcı zaman, mandala
Abstract
This work analyzes Octavio Paz’s poem ¿No hay salida? (Is there no way out?) from the point of view of the theory of the imaginary which was established by the French thinker Gilbert Durand. In Durand’s conception of imaginary, diurnal and nocturnal orders of the image, which are largely characterised by opposing structures, processes and isotopic image constellations, have a decisive place. It is a known fact that the Mexican poet was in Japan on a diplomatic mission at the time he wrote the poem, and that he was going through a period of financial, family and psychological problems. Our analysis shows that Paz's efforts to cope with this personal situation are reflected in his poetry through images. In this context, images that evoke destructive time, deterioration and death come to the fore, as well as the tendency to protect oneself from them through nocturnal order images that suggest isolation and privacy. We also appealed to Carl Gustav Jung’s Analytical Psychology, one of the sources of the theory of the imaginary, in order to interpret the mandala image. This symbol, which has a key place in the poem, appears as an image that reflects the integrative function of unconscious origin in the face of the risk of deterioration of the wholeness of the personality, as Jung pointed out.
Keywords
Octavio Paz, the theory of the imaginary, destructive time, mandala