Dikili’nin Köylerinde Cenaze Törenlerinin Değişen Uygulamaları
(Changes in Traditional Funeral Rites in Dikili Town Villages )

Yazar : Meryem Bulut    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2018
Sayı : 93
Sayfa : 123-137
5028    3460


Özet
Bu makalede Dikili’nin köylerinde, ölüm sonrasına ilişkin geleneksel uygulamalardaki değişimler değerlendirilmektedir. Geçiş ritüellerinden biri olan ölüm sonrasına ilişkin olarak görülen uygulamalar, toplumlara göre farklılaşabilir. Dikili’nin köylerinde ölüm sonrasına ilişkin uygulamalar değerlendirildiğinde; Ortaasya ile ilişkilendirilen geleneksel uygulamaların Müslümanlık geleneği ile bağdaştırmacı olarak devam ettiği görülürken, bazı geleneklerin de değişmeye başladığı saptanmıştır. Modernleşme ile iletişim ve ulaşımda sağlanan kolaylıkların, geleneksel uygulamalarda değişiklik yarattığı gözlenmiştir. Köylerin, Büyükşehir Belediyelerine bağlanması ile bir yandan belediyenin sağladığı hizmetlerin köylere ulaşması, diğer yandan göç olaylarının yaşanması ve köyden ayrılarak kentlerde yaşayanların yeni bilgileri köye taşımaları ile geleneksel uygulamalardan bazılarının hızla yok olmaya başladığını belirtmemiz olanaklıdır. Diğer yandan dışarı göç olayının diğer köylere göre daha az olduğu köylerde; geleneksel uygulamaların daha yavaş değiştiği belirlenmiştir. Köylerde yakın tarihe kadar “yeri kaybolsun” diye mezar yaptırılmaz, dolayısıyla mezarlık ziyareti de yapılmazmış. Bir yandan göç edenlerin köye ziyaretleri aracılığı ile getirdiği yenilikler, diğer yandan ulaşım ve iletişim alanında yaşanan değişimlerin kolaylıklar yaratması sonucunda; köyde yaşayanların mezar yapımı ve ziyareti ile ilgili düşünce ve pratiklerinde geçmişe göre farklılıkların oluştuğu gözlenmiştir. Çalışma; Temmuz 2016’da Dikili’nin köylerinde yaşayan ve kendilerini Yörük ve Balkan Göçmenleri, Çepni ve Roman olarak tanımlayanlar ile görüşülerek elde edilen bulgulara dayanmaktadır. Ölüm sonrası uygulamalara ilişkin bilgiler, sözlü tarih yöntemi kullanılarak görsel/işitsel kayıt altına alınmıştır. Kayıtlar deşifre edilerek; yorumlanarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler
Dikili’nin köyleri; cenazeyi yıkama; toprağa verme; cenaze yemekleri; yas; mezar;

Abstract
In this paper, changes related to traditional post mortem rituals in Dikili town villages are evaluated. Post mortem practices being as one of the passage rites, may be dissimilar at different societies. This study concentrates on changing post-mortem practices. While it was found when considering those traditional practices associated with Central Asia were continuing together with Muslim traditions, it was also found that some of the traditions were changing. Better communication and transport means due to modernization was observed to have caused changes in traditional practices. It may be stated that some traditional practices are rapidly disappearing with access to services provided by municipalities in villages on one hand and with the annexation of villages to metropolitan municipalities and the incidence of migration and carrying new information into villages by those leaving villages living in cities on the other. In villages where emigration is slower, it was found that traditional practices were changing slower. It is said that people were not erecting tombs in villages until recently, with the result that graves wanted to be disappeared, and were therefore not being visited. As a result of novel ideas introduced by those who moved into cities when they visited their village back and of the changes in transport and communication, changes being observed in the thoughts and practices of those living in villages about building tombs and visiting graves. This study performed on July, August 2016 was based on findings obtained by interviewing individuals living in the villages of Dikili district who described themselves as Yoruks, Balkan immigrants, Çepni and Romany. Data on post-mortem practices were recorded in audio- visual media by using oral history methods. The recordings were then decoded and analysed in interpretivist paradigm.

Keywords
Dikili Town villages; bathing the dead body; burial; funeral dinner; mourning; grave