Sosyolojik Aç›dan Etnografik Müzik ve BÉLA BARTÓK
(Ethnographic Music and Béla Bartók From Sociological Point of View
)
|
Yazar
|
:
Dursun Ayan
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2009
|
|
Sayı |
:
58
|
|
Sayfa |
:
165-178
|
 4241  2496
|
Özet
Bartók, kendinden önceki kompozitörleri geleneksel malzemeden faydalanma konusunda de-
¤erlendirmekte ve kendi tarz›n›n di¤erlerinden fark›n› ortaya koymaktad›r. Onun bestelerinde etnik
ve geleneksel malzemeyi sistemli bir flekilde kullanma tarz›, yeni bir tasarlama eylemidir. Bu
metinde, özellikle, Bartók’un “Postmodern söylem”de önemli bir yeri ve öncü bir ifllevi oldu¤unu
belirtmek gerekir. Çünkü 1980’li y›llarla beraber Türkiye’de ortaya ç›kan ve zaman zaman da
bir safsataya dönüflen söylemin kurgulanma riskleri henüz giderilmemifltir. Siyaset üzerinden
Postmoderni tan›mak ucuz ve risklidir. Bunun yerine müzik ve mimarî üzerinden tan›mlaman›n
yerinde olaca¤› kan›s›nday›z. Sanatta temel estetik ve ontolojik unsur olarak tasarlama eylemi
önemlidir. Bartók folklorik müzi¤i müzelik ve ölü bir madde gibi de¤il, bizzat yaflayan bir unsur
olarak ele alm›fl ve onunla derin bir iliflki içine girmifltir. Demek gerekir ki Bartók’un “geleneksel
müzi¤i klasik müzik için kullanma” e¤ilimi didaktik olmaktan çok yaflayan ve devingen bir
durumdur.
Anahtar Kelimeler
Béla Bartók, Laszlo Rasonyi, Türk müzi¤i, geleneksel müzik,
Abstract
Bartók evaluates his predecessors according to the utilization of traditional materials and
emphasizes the difference of his style from others. In his compositions, the style of a systematical
use of ethnical and traditional materials is a new design action. In this text, it is considered
essential to mention that Bartók has an important place and avant-garde role in the development
of postmodern discourse. Because, the constructing risks of the discourse that appeared
in Turkey during 1980’s and sometimes transformed into a sophistry are not prevented. Recognizing
the postmodern via politics is popular and risky. Instead of this, it would be more
appropriate to recognize postmodern via music and architecture. The design action is important
in arts as basic aesthetical and ontological element. Bartók handled folkloric music itself as
a living fact instead of a dead material which is worthy of a museum and has been in a deep
relationship with it. It should be stated that Bartók’s tendency to “use traditional music for classical
music” is a living and dynamic state more than a didactic one.
Keywords
Béla Bartók, Turkish music, traditional music, ethnographic music,