Batı’nın Osmanlı Coğrafyasına Bakışını Tersine Çeviren İrlandalı Şair: James Clarence Mangan
(The Irish Poet who Reversed the Western Gaze on the Ottoman Geography: James Clarence Mangan
)
|
Yazar
|
:
Nurten Birlik
- Arda Arıkan
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
94
|
|
Sayfa |
:
183-195
|
 5887  2783
|
Özet
İrlandalı şair ve düzyazı yazarı James Clarence Mangan hem Osmanlı Divan şiirlerini çevirmiş hem de bazı şiirlerini çeviri kisvesi altında Osmanlı şiir geleneğine öykünerek yazmıştır. Osmanlı şiir geleneğinin Avrupa’da tanınmasında önemli bir rol oynayan şair Avrupa’da Oryantalist Rönesans olarak adlandırılan akımın etkisiyle Avrupa merkezli olmayan bir bakış açısı geliştirerek yazdığı şiirlerde Osmanlı coğrafyasını ve estetiğini olumlu bir çerçevede yansıtmıştır. Bütün bunlara karşın, şair hakkında Türkiye’de yayımlanan bilimsel çalışma sayısı çok azdır. Bu makale, bu eksilikten hareketle, Mangan’ın neden Osmanlı Divan şiir geleneğine ilgi duymuş olabileceği sorusuna yaşadığı dönemin Britanya ve Kıta Avrupa’sındaki sosyal ve tarihsel gelişmeler ışığında bir cevap bulmaya çalıştır. Makalede şairin Osmanlı geleneğine olan ilgi ve olumlu tutumunun aslında kendi coğrafyasının epistemolojisiyle olan hesaplaşmasının ve yaşadığı açmazlara çözüm bulabilme çabasının ürünü olduğu vurgulanır. Mangan’ın Britanya ve Kıta Avrupa’sındaki olaylardan ve İrlanda sorunsalından etkilenerek, kendisini ötekileştirmeyen ve Batı epistemolojisinden farklı alternatifler sunan Osmanlı coğrafyasına ilgi duyduğu sonucuna varılır.
Anahtar Kelimeler
James Clarence Mangan; İrlanda edebiyatı; Orta Doğu; divan şiiri
Abstract
James Clarence Mangan contributed to the widespread recognition of Ottoman Diwan Literature by translating a considerable number of poems to English and by writing original poems through mimicking the Ottoman poetic tradition. Mangan represented the Ottoman geography and its aesthetic appearances in a positive light under the influence of Oriental Renaissance movement while going beyond the Eurocentric view of his time. Because Mangan’s work has received little attention in Turkish academia, this article aims to shed light on the question of why Mangan was interested in Ottoman Diwan tradition against the backdrop of the social and historical events in Britain and Continental Europe. Mangan’s attempt is also taken as an endeavour to find a solution to the impasses he experienced in the epistemology he was born into and to confront such impasses by representing the East in his poetry. This article comes to the conclusion that, being influenced by the European movements of his time and by the Irish problem, Mangan was interested in the Ottoman geography which did not stigmatise him and which offered different alternatives to and from the Western epistemology.
Keywords
James Clarence Mangan; Irish literature; the Middle East; diwan poetry