Sultantepe’den Gılgameş ile İlgili Bir Kurgu Mektup
(A Fictional Letter about Gilgamesh from Sultantepe )

Yazar : Kurtuluş Kıymet    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 119
Sayfa : 589-606
    


Özet
Bu çalışmamda Eski Mezopotamya edebiyatının bir parçası olan kurgu mektup türüne ait bir örneği ele aldım. Bu tür, kurgu ya da hayali sıfatıyla adlandırılır çünkü bahsettikleri dönemden çok sonra yazılmışlardır ve içerikleri neredeyse tamamen hayal ürünüdür. Kurgu mektupların en belirgin özellikleri arasında şunlar bulunmaktadır: Genç katipler tarafından yazıldıkları için onların eğitimlerinin bir parçasıdır. Söz konusu metinler kendilerine, Gılgameş ve Sargon gibi Mezopotamya tarihinden iyi bilinen kral ya da kahramanları başlıca karakter olarak seçmişlerdir. Adı geçen kral ya da kahramanlar, rakiplerinden çok yüksek miktarda haraç talep etmektedirler. Bu makalede incelediğim Gılgameş Mektubu olarak bilinen kurgu mektup da ifade ettiğim özelliklere tamamen uymaktadır ve Şanlıurfa’da yer alan Sultantepe’de (Eski Huzirina) bulunmuştur. Geç Asur lehçesinde ve çivi yazısı ile yazılmış olan belge MÖ 7. yüzyıla (Geç Asur Dönemi) tarihlenmektedir. Mektup, kendisine konu olarak Gılgameş’i seçmesine rağmen dünya edebiyat tarihinde iyi bilinen Gılgameş Destanı’ndan farklı özelliklere sahiptir, ancak onunla kısmen bağlantısı vardır. Belgeyi incelerken öncelikle kurgu mektup türünün temel özelliklerini açıkladım ve benzer diğer örneklerinin hangileri olduğuna yer verdim. Çevirisini verdikten sonra metnin ne anlattığını diğer kurgu mektuplarla ve Gılgameş Destanı ile karşılaştırarak açıkladım ve Destan’la olan bağlantısını vurguladım. Son olarak böyle bir metnin yazılmasının temel sebebini açıklamaya çalıştım.

Anahtar Kelimeler
Gılgameş, çivi yazısı, Eski Mezopotamya, kurgu mektup, Sultantepe

Abstract
In the present study, an example of the genre of fictional letters, which is part of ancient Mesopotamian literature, is discussed. This genre is called fictional or fictitious because they were written long after the period they refer to and their content is almost entirely fictitious. Among the most prominent characteristics of fictional letters are the following: They are written by young clerks and are part of their training. They have chosen as their main characters kings or heroes well known from Mesopotamian history, such as Gilgamesh and Sargon. These kings or heroes demand very high tribute from their rivals. The fictional letter known as the Gilgamesh Letter, which is analyzed in this article, fits the characteristics described above and was found at Sultantepe (Ancient Huzirina) in Şanlıurfa. Written in the Late Assyrian dialect and cuneiform script, the document dates to the 7th century BC (Late Assyrian Period). Although the letter takes Gilgamesh as its subject, it has different characteristics from the well-known Gilgamesh Epic in the world literary history, but it is partially related to it. In analyzing the document, firstly, the main features of the fictional letter genre are explained and other similar examples are given. After providing a translation, it is explained what the text is about by comparing it with other fictional letters and the Gilgamesh Epic and emphasizing its connection with the Epic. Finally, the main reason for writing such a text is tried to be explained.

Keywords
Gilgamesh, cuneiform, Ancient Mesopotamia, fictional letters, Sultantepe