Tarihi Kıbrıs Haritalarında Kartografik ve Bibliyografik Öğeler
(Cartographic and Bibliographic Elements on Historical Cyprus Maps
)
|
Yazar
|
:
Yasemin Nemlioğlu
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2024
|
|
Sayı |
:
119
|
|
Sayfa |
:
801-828
|
|
|
Özet
Akdeniz’de deniz ticaret yollarının birleşiminde yer alan konumuyla Kıbrıs adası, birçok tarihsel haritaya konu olmuştur. Adanın beşerî ve ekonomik yapısı, tarihi, gelişen imarı ve siyasal durumu haritalara yansımıştır. Bu haritalardan Kıbrıs’ta bulunan şehir ve yerleşmelerin zaman içerisinde değişimleri, dönemsel adları, dolayısıyla beşerî ve yönetim özellikleri de belirlenmektedir. Çalışmada 1000 yıllık bir süreç içinde seçilmiş haritaların künye bilgileri ve ilgili kaynakçaları ayrıntılı verilerek özellikle yerleşme adları üzerinden açıklamalarla yönetim-yerleşim arasında ilişki kurulmaya çalışılmıştır. Haritalardaki ilgili bilgiler ve özellikle adlandırmalar, Kıbrıs tarihine kaynak oluşturması açısından değerlidir. Birçok coğrafi adlandırmanın günümüz adlarıyla eşleştiği görülmekle birlikte öncelikle Latince olan adların zamanla değişime uğradığı ya da kullanılmadığı için farklılaştığı anlaşılmaktadır. Bazı yer adlarının kullanılan adın seslendirilmesine bağlı olarak Türkçeleştirildiği, bazı adların ise sinonimlerinin verildiği görülmektedir. Tarihsel haritalar Kıbrıs’ta Türk varlığının, tarihinin ve kültürel birikiminin birer parçası olarak belge niteliğindedir; belgeler üzerinde yapılacak çalışmalar ve elde edilecek bilgilerin yorumlanmasıyla Kıbrıs çalışmalarına katkı sağlanabilir.
Anahtar Kelimeler
Kıbrıs, kültür, harita, coğrafi adlandırma, Akdeniz
Abstract
With its location at crossroads of maritime trade routes in Mediterranean, Cyprus island has been the subject of many historical maps. The human and economic structure, history, developing building and political situation of the island are reflected on maps. From these maps, the changes, periodical names, human and administrative characteristics of the cities and settlements in Cyprus over time are also determined. In the study, the identification information (year of production, cartographer, manuscript, place of publication, etc.) of selected maps which made in a 1000-year period and the relevant bibliographies were given in detail. It was tried to establish a relationship between the administrative structure and settlement, especially with explanations through the settlement names. The relevant information on maps, and especially the nomenclature, is valuable in terms of Cyprus history and reference. Although many geographical nomenclatures appear to be similar to current names, it is understood that primarily Latin names, have changed over time or become different due to disuse. It is seen that some place names are translated into Turkish depending on the pronunciation of the name, while some names have synonyms Turkish equivalents. Historical maps are documents as a part of the Turkish presence, history and cultural accumulation in Cyprus; Contribution to Cyprus studies can be made by studying the documents and interpreting the information obtained.
Keywords
Cyprus, culture, map, geographic nomenclature, Mediterranean