Yazar	: Serdar Gürçay  -Alev Duran
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2025
Sayı	: 121
Sayfa	: 49-68

Özet
“Çocuk” kültürler arası ve aynı zamanda ulusal kültüre özgü bir kavramdır. Çocuk ve ilintili bakış açıları tarihsel süreçler içerisinde, başka başka coğrafyalarda farklılıklar göstermektedir. Günümüz toplumlarında çocukların, geleceğin yetişkinleri olarak özenle yetiştirilen, eğitilen ve eldeki imkânları en üst seviyede kullanarak tüm gereksinimleri karşılanmaya çalışılan değerli bireyler olduğu görülmektedir. Doküman tarama yöntemiyle elde edilen verileri değerlendirdiğimiz bu çalışmanın amacı, "yasaklar-özgürlükler" gibi iki uçlu zıtlık bağlamında halk inanışları, anlatı ve ritüellerinde karşımıza çıkan çocuk imgelemini değerlendirmektir. Bunun yanı sıra çocuk imgesi Kitâb-ı Dede Korkut, Alevi-Bektaşi velayetnameleri gibi halk anlatılarında da çeşitli şekillerde ve sıklıkla karşımıza çıkan bir imgedir. Toplumların çocuk ve çocukluk kavramlarına bakışı bir dinsel gelenekten diğerine farklılık arz edebildiği gibi bir dinsel geleneğin farklı dönemlerinde ya da ekollerinde de değişik tarzlarda cereyan edebildiği de görülmektedir. Çocuk ve çocukluk kavramının tarihsel süreç içerisinde yaşadığı değişimlerin ve bunların kavram üzerindeki etkilerinin doğru bir şekilde anlaşılması, toplumların geleceği açısından oldukça önemlidir. Bu bağlamda geleneğin küreselleşme ile uyumlu bağlanması neticesinde ortaya çıkacak harmoninin, toplumun da geleceğinin inşasına olumlu yönde katkı sağlayacağı kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler
çocuk, ritüel, halk inanışı, imge, kaotik

Abstract
The concept of 'child' is both intercultural and specific to national cultures. Children and related perspectives exhibit differences across historical processes in various geographical locations. In contemporary societies, we observe children being carefully nurtured, educated, and regarded as valuable individuals striving to meet all their needs by utilizing available resources to the fullest extent, as they are seen as the future adults. The aim of this study, which evaluates the data obtained through document reviewing method, is to assess the imagery of children encountered in folk beliefs, narratives, and rituals within the context of dichotomous contrasts such as 'restrictions-freedoms'. Additionally, the imagery of children is a motif that appears in various forms and frequently in folk narratives such as Kitab-ı Dede Korkut, Alevi-Bektashi hagiographies. We have observed that the perspective of societies towards children and childhood concepts can vary from one religious tradition to another and can also manifest differently within different periods or schools of the same religious tradition. Understanding the changes that the concept of child and childhood has undergone throughout history, and their effects on children, is crucial for the future of societies. In this context, we believe that the harmony resulting from the integration of tradition with globalization will positively contribute to the construction of the future of society.

Keywords
child, ritual, folk belief, image, chaotic