Ritüelleşme ve Kültür(el)leşme Bağlamında Müzikal Hac Kavramı : “Notalı Rotalar” Örneği
(The Concept of Musical Pilgrimage in the Context of Ritualization and Acculturation: Example of “Notalı Rotalar” )

Yazar : Ekrem Erdem Tekbasan    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 118
Sayfa : 427-446
    


Özet
Tarih boyunca gerçekleştirilen seyahatler, her zaman belli bir motivasyona dayanmıştır. Bu seyahatler farklı kültürlerle temas kurmayı, karşılaşmayı ve deneyimi içerisinde barındırması nedeniyle önemli tespitlere imkân sağlamaktadır. Seyahatlerin motivasyonlarından biri ise müzik maksatlı gerçekleştirilenleridir. Öyle ki müzik motivasyonuyla seyahati merkeze almak bugünün festivallerini, müzik müzelerini, şehirlerin ikonu haline gelen canlı müzik mekânlarını, dünya çapında tanınan türlere ev sahipliği yapmış salonları anlamak için önemlidir. Bu amaçlarla düzenlenen geziler ise kültür turizmi, müzik turizmi, eğlence turizmi gibi tanımlamalarla karşımıza çıkmaktadır. Bu gezi süreçleri içerisinde bazı gezi mekânları, ritüelistik denebilecek derecede kutsallaşmakta; aynı zamanda kültürel tüketim olgusu haline dönüşmektedirler. Ritüelleşme ve kültür(el)leşme süreçleri literatürde “müzikal hac” kavramı ile karşılanmaktadır. Bu çalışmada çok disiplinli bir kavramsal çerçeve izlenerek Fest Travel adlı şirketin “Notalı Rotalar” adlı müzik merkezli tur paketlerini inceledim. İncelemede müzik motivasyonuyla seyahat, ritüelleşme, kültür(el)leşme ve müzikal hac kavramlarını açıklayarak söz konusu şirketin düzenlediği turları içerik analizi yöntemini kullanarak müzikal hacılık kavramı üzerinden yorumladım. Müzikoloji açısından da turizm pratiklerinin alan içerisinde edinebileceği yer üzerinde durdum.

Anahtar Kelimeler
ritüelleşme, kültürelleşme, müzikal hac, turizm

Abstract
Throughout history, travel has consistently been driven by various motivations, each yielding significant discoveries through the development of cross-cultural contacts, encounters, and experiences. Among these motivations, one notable impetus for travel is the pursuit of musical experiences. Delving into the musical dimension of travel is crucial for comprehending contemporary phenomena such as music festivals, music museums, live music venues—now emblematic features of urban landscapes—and concert halls hosting diverse global music genres. These musical journeys are categorized under various labels, including cultural tourism, leisure tourism, and music tourism. During these excursions, certain destinations acquire a sacred significance, evolving into sites of ritualistic pilgrimage while simultaneously serving as arenas for cultural consumption. This process of ritualization and acculturation is commonly referred to as “musical pilgrimage” within the domain of musicology studies. This paper investigates the “Notalı Rotalar” music-centered tour packages offered by the company “Fest Travel” through a multidisciplinary conceptual framework. Music-motivated travel is elucidated through the lenses of ritualization, acculturation, and musical pilgrimage. In conclusion, the significance of tourism practices within the realm of musicology is underscored, highlighting the pivotal role that such endeavors play in shaping our understanding of musical cultures and experiences.

Keywords
ritualization, acculturation, musical pilgrimage, tourism