Media and Memory in 6 February Earthquakes: The Case of Malatya
(6 Şubat Depremlerinde Medya ve Bellek: Malatya Örneği )

Yazar : Dilar Diken Yücel  -Ömer Faruk Yücel  
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 120-Ek
Sayfa : 1301-1330
    


Özet
Afetler, yaşanıldığı süre boyunca insanlar üzerinde derin tesirler bırakan fakat zaman geçtikçe unutulmaya başlanan dinamik süreçlere işaret etmektedir. Fakat unutmak aynı zamanda olası afetlere hazırlıksız yakalanmak anlamına da gelmektedir. Bu sebeple de afetlere yönelik hafızanın oluşması ve ihtiyaç duyuldukça söz konusu hafızadan faydalanılması gerekmektedir. Elektronik kültürün yaşamlarımıza yerleşmesiyle birlikte hafıza çalışmalarına olan ilginin artmış olduğu görülmektedir. Nitekim elektronik medya ile insan belleği dışında verilerin depolanabileceği ve ihtiyaç dahilinde hatırlanabileceği bir ortam oluşmuştur. Söz konusu ortamlardan birini de medya kuruluşları sağlamaktadır. Medya kuruluşlarının özellikle olağanüstü dönemlerde oluşturmuş oldukları içerikler, tarihe düşülmüş birer not niteliğindedir. Medya kuruluşları, sahip oldukları arşivler sayesinde olağanüstü dönemlerin hafızasını tekrar hatırlanmak üzere muhafaza etmektedir. Çalışma dahilinde Türkiye’de 11 ilin etkilenmiş olduğu Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen depremlerde, yerel medyanın hafıza oluşturma noktasındaki tesirini inceledik. Çalışmada depremlerden en çok etkilenen illerden biri olan Malatya’nın yerel televizyon kanalı Er TV’yi örneklem olarak seçtik. Etnografik mülakatın tercih edilmiş olduğu çalışmada kanal çalışanlarından, sorumlu 4 kişinin deprem sürecine yönelik belleklerine başvurduk. Gerçekleştirilen etnografik mülakatlar ile; yerel televizyon kanallarının ulusal televizyon kanallarına göre şehirlerin depremden etkilenme durumlarını daha ayrıntılı paylaştığını, yerel televizyon kanalı çalışanlarının aynı zamanda birer depremzede olduğundan ve birçoğu doğup büyüdüğü şehirde görev yaptığından çevrelerinde yaşananlara daha içten bakabilme imkanına sahip olduklarını, şehrin sokaklarına, yapılarına, tarihine ulusal medyaya göre daha hakim olduklarını, halkın sorunları ile daha yakından ilgilenebildiklerini, adeta bir sosyal yardımlaşma kurumu gibi çalıştıklarını ve ihtiyaç sahipleri için yardım topladıklarını, siyasilerin dikkatini şehre çekecek haberler yapıp gündem oluşturabildiklerini, sosyal medyayı aktif olarak kullanıp depremin tesirlerini güncel tutabildiklerini tespit ettik.

Anahtar Kelimeler
deprem, Malatya, medya, hafıza, etnografik mülakat

Abstract
Disasters point to dynamic processes that leave deep effects on people during the time they are experienced, but as time passes, they begin to be forgotten. However, forgetting also means being caught unprepared for possible disasters. For this reason, it is necessary to create a memory for disasters and to utilise this memory when needed. It is seen that the interest in memory studies has increased with the settlement of electronic culture in our lives. As a matter of fact, electronic media has created an environment where data other than human memory can be stored and remembered when needed. One of these environments is provided by media organisations. The contents created by media organisations, especially during extraordinary periods, are like a note to history. Thanks to their archives, media organisations preserve the memory of extraordinary periods to be remembered again. Within the scope of the study, we examined the effect of local media on the creation of memory in the earthquakes that took place on 6 February 2023, centred in Kahramanmaraş, which affected 11 provinces in Türkiye. In the study, we chose Er TV, the local television channel of Malatya, one of the provinces most affected by earthquakes, as a sample. In the study, in which the ethnographic interview was preferred, we consulted the memories of 4 responsible channel employees about the earthquake process. Through ethnographic interviews conducted that we determined that local television channels share the earthquake-affected states of cities in more detail than national television channels; since local television channel employees are also earthquake victims and many of them work in the city where they were born and raised, they have the opportunity to look at what happened around them more sincerely, they have a better command of the streets, buildings and history of the city than national media; they can deal more closely with the problems of the people; they work almost like a social aid organisation and collect aid for those in need; they can create an agenda by making news that will draw the attention of politicians to the city; and they can keep the effects of the earthquake up to date by actively using social media.

Keywords
earthquake, Malatya, media, memory, ethnographic interview