Kaderci Jacques ile Efendisi’nde Diderot’nun Gözünden Kadınlar ve Aşk Algısı
(The Perception of Lovein Jacques the Fatalist and His Master By Diderot )

Yazar : Damla Şıkel   - Jale Erlat  
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2015
Sayı : 81
Sayfa : 205-214
6354    3080


Özet
Kaderci Jacques ve Efendisi adlı diyalog romanı hem biçim hem de içerik açısından Diderot’nun düşünce evrenini temsil eden temel eserlerden biri olarak karşımıza çıkar. İlkin Grimm’in Correspondance littéraire adlı dergisinde tefrika edilerek birkaç ayrıcalıklı okurla buluşmuş ve 1778–1780 yılları arasında Schiller tarafından Almancaya çevrilerek 1792’de basılmış olan Kaderci Jacques ve Efendisi’nin Fransızca olarak ilk basım 1796’da yapılır Eserin diyalog biçiminde yazılmış olmasının getirisi olarak farklı konu ve alanlara yapılan hızlı geçişlerin yanı sıra, gerek Jacques’ın gerekse diğer yan karakterlerin anlattıkları öyküler de kurgu içinde kurgu yaratmaya olanak tanıyan çok sesli bir yapıya işaret etmektedir. Bu açıdan bakıldığında, roman boyunca anlatılan hikâyelerin arasında tutarlı bir bağ bulunmamasının Diderot’nun eklektik bir kurguya yöneldiği izlenimini uyandırması da kaçınılmazdır. Öte yandan, eserin özünü oluşturan dünya görüşü göz önüne alındığında, bu birbirinden bağımsız tabloların bir araya getirilişindeki tesadüfiliğin ya da keyfiliğin aslında son derece tutarlı bir bakış açısının getirisi olduğunu görmek mümkündür. Burada sözü geçen alın yazısı, başka bir deyişle kadercilik (fatalizm) kavramı metafizik temellendirmelere dayanan bir varoluş algısından ziyade, insanın içinde bulunduğu biyolojik ve sosyal koşulların doğrudan bir sonucu olarak algılamak hem Diderot’nun felsefesine hem de Aydınlanma Çağı’nın düşünsel yapısına uygun düşecektir. Bu noktada, eserde “kadercilik” düşüncesinin gizli bağıyla birbirleriyle ilişkilenen farklı olay ve anlatılar arasında başka bir ortak noktanın daha var olduğunu belirtmek gerekir: Aşk teması, alın yazısını motifini en çok öne çıkaran kavramların başında gelmektir.

Anahtar Kelimeler
Diderot, Kaderci Jacques ile Efendisi, Kurgu, Tema, Aşk algısı.

Abstract
The dialogue novel Jacques the Fatalist and his Master appear as one of his major works Diderot’s represents the ideas of Diderot. The novel was first published by Grimm ‘s Correspondance Litteraire a serialized literary work between the years 1778-1780; then German edition of the book (translated by Schiller) appeared in 1792. It was not until 1796 that Jacques the Fatalist and his Master was published in its home country. The novel seems to be created upon a polyphonic structure: while constant storytelling’s of the characters of the novel lead to create a fiction within the fiction, the dialogue form makes the expression rather convenient for the rapid transitions between different topics and areas. Through its sophisticated structure and the lack of a consistency of the storytelling, Jacques the Fatalist and his Master seems to appear as an eclectic fiction. Nevertheless, if the reader takes into consideration the worldview of the writer that constitutes the essence of this literary work, the so-called randomness or arbitrariness of the fiction becomes highly consistent with the final thematic statement of Diderot. In other words, the concept of fatalism that describes the novel is perceived as the direct result of the biological and social conditions that influences the existence of the individual, rather than a metaphysical notion. The concept of “fatalism “ relate the different events and narratives and becomes the secret bond between the eclectic stories. At this point the “love” motif seems to stand at the heart of the notion of fatalism and as a structural and thematic element of the novel.

Keywords
Diderot, Jacques the Fatalist and his Master, fiction, theme, the perception of love.