Doğumunun 100. Yılı İçin Samim Kocagöz’ün Romanında Yörükler
(Yuruks in Novels of Samim Kocagoz in the 100th a Niversary Of His Birth
)
|
Yazar
|
:
Songül Taş
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
87
|
|
Sayfa |
:
67-84
|
 7013  2890
|
Özet
Bu çalışmada, Samim Kocagöz’ün kişisel ve orijinal üslup döneminin romanlarından
Bir Karış Toprak, yapısalcı bir yaklaşımla metin merkezli olarak çözümlenmektedir. Bir
Karış Toprak, Tahtacı ve dağ Yörükleri adlarıyla da bilinen Türkmenlerin romanıdır.
Yörüklerin kendi istekleri ile yerleşik hayata geçmeleri, topraklanmaları konusu ele
alınır. Eserde, Yörüklerin özellikleri, gelenek ve görenekleri masal, destan havasında,
canlı, değişik bir anlatımla sergilenir. Göçebe kültür ve töreleri ile yerleşik düzen arasındaki
farklılık, hâkim bakış açısı ve yazar anlatıcı tekniği ile sergilenir. Eserde, insantabiat
ve insan- insan çatışması söz konusudur. Olay zamanı, 1894’lü yıllara denk düşer.
On bir aylık bir süreyi konu alan eserde, II. Abdülhamit dönemi, yani Cumhuriyet öncesi
anlatılır. Olay ile zaman arasında derin bir münasebet vardır. Göçebe kültür, atasözlerinden deyimlere, ikilemelerden halk söyleyişlerine uzanan destansı bir anlatım tarzı
ile yerleşik hayat ise durgunluk ve çaresizlik yüklü yalın bir dille verilir. Bu da dağlara
dönerken Söke ovasına “Yörük Tımarı” adını armağan eden Yörüklerin yerleşik hayata
geçişte yaşadığı bocalama ve durgunluğu hissettirmesi bakımından önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Bir Karış Toprak, Samim Kocagöz, Yörükler, Tahtacılar, Türkmenler.
Abstract
In this study the novel named “Bir Karış Toprak” (A Span of Land) which is one of
the personal and original style period novels of Samim Kocagöz was resolved with a
structuralist approach and based on text. Bir Karış Toprak, is a novel of Turkmens which
are known as Tahtaci or mountain Yuruks. In the novel the plot is about the intentional
switching of Yuruks to settled life and their land acquisition. In the novel, the features of
Yuruks and their traditions are portrayed with a vital, unique and epic narration. The difference
between nomadic culture & traditions and permanent settlement, dominant point
of view were portrayed by author narrator technique. The events in the novel are dated
back to 1894’s. In the novel which is about a period of 11 months, Abdulhamid II. Era,
namely pre-republican era is narrated. There is a deep relation between event and time.
Nomadic culture is narrated with an epic style from proverbs to idioms, from reduplications
to public articulations while permanent settlement is narrated with a plain style filled
with stagnation and desperation. This is important in terms of evoking the stagnancy and
floundering that Yuruks (who awarded the name Yuruk Timar” to Soke plain on the way
back to the mountains) faced in switching to settled lifestyle.
Keywords
Bir Karış Toprak, Samim Kocagöz, Yuruks, Tahtacis, Turkmens.