Milli Mücadele Dönemi Türküleri Üzerine Örnek Bir Çalışma
(A Study on the National Struggle Folksongs
)
Yazar
|
:
Fatma Acun
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
Sayı |
:
87
|
Sayfa |
:
85-114
|
6412 2757
|
Özet
Bu çalışmada, Milli Mücadele dönemiyle ilgili ve bu dönemde yazılmış olan türkülerden
altı adet türkü incelenmektedir. Milli Mücadele döneminde yazılan türkülere dair yeterli
ve sistematik bilgi mevcut değildir. Bu sebeple, haklarında düzenli ve detaylı bilgi toplana
bilinen altı türkü üzerine örnek bir çalışma yapılmıştır. Çalışma, sistemli ve her türküye
uygulanabilir, türküleri karşılaştırmalı olarak inceleme fırsatı veren ve böylece daha kolay
netice çıkarmaya yardımcı olacak biçimde belli kategoriler etrafında düzenlenmiştir. Bu kapsamda,
önce türkünün metni verilmiş, varsa farklı nüshaları karşılaştırmalı olarak incelenmiş,
ardından hikayesi anlatılmıştır. Türkünün tahlili kısmında ise, türküde geçen mekan, zaman,
insan ve motifler detaylı biçimde incelenmiştir. Amaç, Osmanlı Devleti’nin yıkılışının ardından,
yeni bir devlet kurmak üzere, milletçe verilen Milli Mücadele’nin, toplum katmanında
ne tür tesirlerinin olduğu ve toplumun buna nasıl tepki verdiğini, türküler üzerinden tespit
etmeye çalışmaktır. Çalışma sonunda varılan netice şudur; Türküler genellikle, bireysel
kahramanlıklar ve kayıpları konu edinmiş ve toplumun buna gösterdiği toplu tepkileri dile
getirmiştir. Toplumun beraberce ve birbirine kenetlenmiş biçimde ölüm-kalım mücadelesi
verdiğini anlatan türküler, zor zamanlarda toplumsal dayanışma örneğini sergilemekte ve
toplumsal bağların güçlülüğünü ifade etmektedir. Türkülere konu olan bireysel kahramanlar,
toplum hafızasında daha kolay yer ettiğinden, toplumun kahramanlıkları ve acıları da bu
bireysel kahramanlar üzerinden dile getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Milli Mücadele, Türkü, sanat, edebiyat, mahalli kahramanlar
Abstract
This study is concerned with the folksongs written during the period of National Struggle.
There is scarce of information about the folksongs from the period of National Struggle.
This study is undertaken to fill this gap by studying six selected folksongs about which systematic
data and information available. For this purpose, certain categories were developed
in order to study and compare the folksongs that were included in this study. The categories
that were designed for this study are also applicable to similar studies of the other folksongs.
In this respect, firstly the text and, if any, various texts of the folksong are given followed by
their story widely known among the locals of the respected area that the folksong belonged.
Then, the place, time and metaphors cited in the text of the folksongs are studied in detail.
The purpose of the study is to understand the effect and reaction of the society to the Nation Struggle that were made after the collapse of the Ottoman Empire for the establishment of
the new state, i.e. Turkish Republic. The findings of the study is that, in general, heroes of
the National Struggle were subjects of the folk songs through which collective reaction of
the local people to the National Struggle was expressed. The folksongs show how well the
local people were organised and struggled against the unlawful invaders showing solidarity
during the critical times of life and death. Sufferings and sorrows of the local peoples were
expressed through the individual heroes who easily occupied a permanent place in the collective
memory of the locals.
Keywords
National Struggle, folksongs, art,literatüre, local heroes.