Türkiye Türkçesi Ana Ağız Gruplarını Belirleyen Özellikler Bakımından Batı Trakya Türk Ağızları
(Western Thrace Turkish Dialects in Terms Of Features Defining The Main Accent Groups Of Turkish in Turkey
)
|
Yazar
|
:
Muharrem Özden
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
97
|
|
Sayfa |
:
183-205
|
 1831  1323
|
Özet
Türkiye Türkçesinin ağızları üzerine yapılan çalışmaların başlangıcı 19. yüzyılın ortalarına kadar uzanmaktadır. İlk çalışmalar Türkiye dışındaki araştırmacıların eserleridir ve daha çok metin derleyip yayınlama şeklindedir. Daha sonra bölgelerin ağzının derlenip dil özelliklerinin incelenmesi şeklindeki çalışmalar ağırlık kazanmıştır. Trakya bölgesi ve özellikle Trakya’nın batı bölümü Anadolu ağızları üzerine yapılan incelemelerle kıyaslandığında oldukça ihmal edilmiş görünmektedir. Bu çalışma, Leylâ Karahan tarafından ortaya konan Anadolu Ağızlarının sınıflandırılmasındaki ölçütlerin, Batı Trakya Türk Ağızlarının çok önemli bir bölümü olan İskeçe ve Gümülcine ağızlarına uygulama denemesidir. Çalışmada İskeçe ve Gümülcine ağızları, Karahan’ın çalışmasında belirttiği “Ana Ağız Gruplarını Belirleyen Özellikler” bakımından değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede Doğu Grubu, Batı Grubu ve Kuzeydoğu Grubu ağızları ele alınmış, ayırt edici özellikleri ortaya konmuştur. Batı Trakya Türk ağızları da bu ayırt edici özellikler yönünden incelenmiştir. Çalışmanın sonuç kısmında elde edilen sonuçlar tablo halinde sunulmuştur. Çalışmaya Batı Trakya’nın Meriç (Evros) bölümü dâhil edilmemiştir.
Anahtar Kelimeler
Batı Trakya, Türk ağızları, Doğu grubu, Batı grubu, İskeçe, Gümülcine.
Abstract
Studies conducted on the Turkish dialects in Turkey dates back to the mid-19th century. First studies are the publications of researchers living out of Turkey and were mainly based on publishing text compilations. Later on, the studies on compiling the dialects of the regions and examining their language characteristics gained importance. The Thrace region and especially the western part of Thrace seem to be neglected when compared to the conducted studies made on Anatolian dialects. This study is an attempt to apply the criteria in the classification of Anatolian Dialects put forward by Leyla Karahan to the dialects of Xanthi and Komotini which are a very important part of Western Thrace Turkish dialects. In the study, Xanthi and Komotini dialects were evaluated in terms of "Features Determining the Main Dialect Groups" specified by Karahan in her work. The Eastern Group, the Western Group and the Northeast Group were addressed in this evaluation and their distinguishing features were revealed. Western Thrace Turkish dialects have also been examined in terms of these distinguishing features. The results of the study are presented in tabular format. The Evros region of Western Thrace was not included in the study.
Keywords
Western Thrace, Turkish dialects, Eastern group, Western group, Xanthi, Komotini.