Halk Hikâyelerindeki Aşkın Antropolojik Betimlemesi
(Anthropological Description of Love Into Minstrel Tales
)
Yazar
|
:
Çiğdem Kara
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
Baskı Yılı |
:
2014
|
Sayı |
:
80
|
Sayfa |
:
53-84
|
1746 1762
|
Özet
Bu çalışmada âşık tarzı halk hikâyelerindeki kadınla erkeğin birbirlerine duydukları aşkı
konu edilmektedir. Çalışmanın amacı ise halk hikâyelerinin anlattığı aşkı betimlemektir. Bu
amaçla ağırlıklı olarak antropologlar tarafından etnografik verilere dayalı olarak geliştirilmiş
aşk üzerine kuram ve modellerden yararlanılmaktadır. Çalışma üç bölüm halinde düzenlen-
miştir. İlk bölümde, bir halk hikâyesi İlhan Başgöz’ün yapısalcı modeline göre çözümlen-
mektedir. İkinci bölüm, doğrudan çalışmanın amacıyla ilgilidir. Aşk betimlemesi altı başlık
altında yapılmaktadır: Öncelikle romantik aşkın göstergeleri aranmakta, ardından aşkın gös-
terilme yolları belirlenmekte, daha sonra bir kişinin aynı anda kaç kişiye birden âşık olunabi-
leceği tartışılmakta, bir sevgili seçmeyi belirleyen etmenler sıralanmakta, âşık olmanın belir-
tileri ortaya konmakta ve son olarak kur yapma işaretleri açıklanmaktadır. Çözümlemeler ya-
pılırken farklı halk hikâyelerinden ve onların varyantlarından örnekler verilmektedir. Çalış-
ma sonunda elde edilen bulgulardan bazıları şöyledir: Halk hikâyeleri, geleneksel romantik
aşkı, neredeyse evrensel özelliklerle uyumlu bir biçimde ve oldukça kusursuz anlatmaktadır.
Aşk, sadece sözel ifade edilmemekte, fiziksel olarak da yaşanmaktadır. Sevgililer, hikâyenin
baş kısmında genellikle aileler tarafından onaylanmıştır. Kültürel aşk haritası, ekonomi ve
engeller, sevgili seçimindeki öncelikli belirleyicilerdir. En yaygın kur yapma işaretleri müzik
ve hediyedir. Aşkın sevgililer üzerindeki en belirgin etkileri; âşık olunan kişinin özel bir an-
lam kazanması, araya giren düşünceler, cinsel çekicilik ve birlikte olma arzusudur.
Anahtar Kelimeler
Âşık Tarzı Halk Hikâyeleri, Aşk Etnografisi, Romantik Aşk.
Abstract
The subject of this study is love between man and women who in minstrel folk tales.
Aim of the study is described the love narrated by minstrel tales. For this purpose, theories
and models on love which based on ethnographic data and mainly developed by anthropolo-
gists, are utilized. The study is organized into three sections. In first section, a minstrel tale is
analyzed by structural model developed by İlhan Başgöz. Second section is directly related to
aim of the study. The love is described under six topics: First, indicators of romantic love are
searched; after, the ways of represent of love are determined; then it is discussed that some-
one can be in love with how many person in same time; the effects determining the selection
of a lover are listed; symptoms of being in love are revealed; and finally sings of courtship
are explained. During the analysis is given examples from different minstrel tales and their
variations. Some of the findings obtained at the end of the study are as follows: In minstrel
tales are narrated traditional romantic love as coherent with almost universal features and in
a quite perfect style. Love in minstrel tale is represented not only verbally but also experi-
enced physically. The lover are generally approved by families at the beginning of the tales.
Cultural love maps, economy and obstacles are primarily decisive in selection of lover. The
most common courtship sings are music and present. The most significant symptoms of love
on lover are given a special meaning to person with fell in love; intrusive thoughts, sexual
attractiveness, and the desire to be together.
Keywords
Minstrel Folk Tales, Ethnography of Love, Romantic Love.