Yemeğin İdeolojisi ya da İdeolojinin Yemeği: Kimlik Bağlamında Yemek Kültürü
(The Ideology of Food or the Food of Ideology: Food Culture in Terms of Identity )

Yazar : Mümtaz Fırat    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2014
Sayı : 80
Sayfa : 129-140
1913    1144


Özet
Yemeğin ideolojisi ile son yıllarda giderek kendine genişleyen bir kültür çevresi oluştu- ran yemek kültürünü anlatmak istiyoruz. İdeolojinin yemeği kavramıyla ise; değer, tutum ve davranışlarımızı şekillendiren dünya görüşümüzün biçimlendirdiği yemek kültürünü ifade etmekteyiz. Bunlardan birincisi; tüketim toplumunu, diğeri ise bu yazının ana konusu olan kültürel yeniden üretim alanını işaret etmektedir. İdeoloji ile kimlik arasında karmaşık ama nihai olarak birbirini olumlayan bir ilişki olduğu söylenebilir. Aidiyet, meşruluk gibi refe- ranslara dayanan bu ilişki önemli ölçüde tarihsel ve mekânsal olarak hep yeniden inşa edi- lir. Bu inşa süreçlerinde, beslenme ve yemek kültürünün göstergesel anlamlarına da yaygınbiçimde müracaat edilmektedir. Bu çerçevede söz konusu çalışmada; dinsel inançlar, ulus, sınıf, milliyetçilik, etnisite gibi kimlik kategorilerinin yemek kültürünü şekillendirmesi ele alınmaktadır. Sonuç olarak, beslenme pratiklerinin içerdiği bütün geleneksel ve modern formların açık ya da örtük anlamları vardır. Bu anlamların oluşmasında, o topluluğun ideolojik tutumunun belirleyici bir rolü vardır. Dinsel, etnik, cinsel, ulusal her türden kimliğin bütün yaşama stra- tejileri aynı zamanda politik bir karakter taşır. Yemek kültürleri de bu mücadele alanlarına göre pozisyon almakta ve dahası bu mücadelenin araçları haline gelebilmektedir.

Anahtar Kelimeler
İdeoloji, Kimlik, Yemek Kültürü.

Abstract
This study focuses on the ideology of food and food culture which has formed an expan- ding cultural environment in recent years. The food of ideology refers to the food culture which is shaped by values, attitudes and points of view determining our behaviors. The former points to the consumption society, while the latter refers to the field of cultural rep- roduction which is the main topic of this paper. It can be said that there is a complex but reciprocally affirmative relationship between the ideology and the identity. This relationship which relies on references like belonging and legitimacy is always rebuilt considerably histo- rically and spatially. In these rebuilding processes, semiological meanings of eating and food cultures are employed widely. In this framework, this paper deals with how identity catego- ries such as religious beliefs, nationality, class, nationalism and ethnicity shape food culture. Consequently, all traditional and modern forms of eating practices have explicit or impli- cit meanings. The ideological attitude of a society has a determining role in forming of these meanings. Survival strategies of religious, ethnic, sexual, national and all kinds of identities have a political character, too. Food cultures also locate themselves according to these fields of struggle, and moreover they can be the means of struggle themselves.

Keywords
Ideology, Identity, Food Culture.