Türkçeye Çevrilen Metinleri Üzerinden Feroz Ahmad’i Anlamayı Denemek
(Try to Understand Feroz Ahmed Over Texts Translated Into Turkish )

Yazar : Ferhat Eroğlu    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2014
Sayı : 79
Sayfa : 101-119
1789    1221


Özet
Feroz Ahmad’ın Türk düşünce dünyasına katkısını düşünürken, iki belirgin özelliğini görmemek mümkün değildir. İlki Feroz Ahmad’ın tezlerindeki sürekliliktir. Yakın tarihlerde yazdığı metinlerde, erken dönemlerde ürettiği tezleri reddetmemiştir. İkincisi ise Türkiye’nin tarihini ya da gelişimini ve yapısını anlamaya çalışırken ters kronoloji izlemesidir. Genel Türkiye tarihine odaklanan kitaplarında başlangıç noktası her adımda biraz daha gerilere gitmiştir. Feroz Ahmad’ın düşünce dünyasında belirgin bir ağırlığı olan kitabı ilk kitabıdır: “İttihat ve Terakki (1908 - 1914)”. Daha sonra yazdığı metinlerin pek çoğunda “İttihat ve Terakki (1908 - 1914)” kitabının gölgesini görmek mümkündür. Öte yandan “Demokrasi Sürecinde Türkiye” ve “Modern Türkiye’ninOluşumu” kitapları Türk düşünce dünyasında başarılı kabul edilebilecek bir yer tutabilmişlerdir. “Bir Kimlik Peşinde Türkiye» ise yazarın düşünsel geçmişinin bir özeti gibidir. Feroz Ahmad, Türkiye’nin son yüz elli yıllık tarihi üzerinde hemen her konuda bir şey söylemiştir. Temel tezleri Jön Türkler, Kemalizm, ordu ve siyaset ilişkisi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Türkiye’nin sınıfsal yapısını ve ordunun zamana, siyasete, iktisadi yapıya bağlı olarak dönüşümünü ciddiyetle anlamaya çalışmıştır. Aslında biraz da temel kaygısı meseleyi sınıflar, statüko ve ordu üzerinden anlatmaya çalışmak gibi görünmektedir. Jön Türkler ve Kemalistlerin iktisadi politikalarında bir sürekliliğin söz konusu olduğu üzerinde dururken aynı zamanda cumhuriyetin geçmişten bir kopuş olarak değerlendirilmesinin doğru olacağını savunmuştur. Bunları yaparken yer yer Türkiye’deki sağ - sol tezlerle çatışmış, yer yer bu tezlerin paralelinde düşünceler üretmiştir.

Anahtar Kelimeler
Modernleşme, Kemalizm, Türkiye politikası, İttihat ve Terakki

Abstract
Considering Feroz Ahmad’s contribution to Turkish world of thought, it is not possible not to see its two distinct features. The first one is the continuity in Feroz Ahmad’s thesis. In the texts he wrote in the recent past, he did not reject the thesis that he produced in the early stages. Secondly, he pursued the reverse chronology while trying to understand the history or the development and structure of Turkey. In his books focusing on the general history of Turkey, the starting point goes backwards at each phase. The book which has a significant weight in Feroz Ahmad’s world of thought is his first book: “The Young Turks”. One can see the shadow of the book “The Young Turks” on most of the texts he wrote afterwards. On the other hand, the books “The Turkish Experiment in Democracy” and “The Making Of Modern Turkey” are considered to have a successful place in the Turkish world of thought. “Turkey, The Quest for Identity” is like a summary of the author’s intellectual history. Feroz Ahmad discussed almost every point in the last hundred and fifty years of history of Turkey. His main thesis concentrate on the Young Turks, Kemalism and relation between military and politics. He seriously tried to figure out the class structure of Turkey and transformation of the army depending on time, politics and economic structure. In fact, his primary concern seems like trying to tell the matter over classes, status quo and the army. While putting emphasis on the idea that there is a continuity in the economic policies of Young Turks and Kemalists, he argued that it would be correct to consider the Republic as a disengagement from the past. While doing these, he partly conflicted with the right - left thesis and partly produced ideas in parallel with these thesis.

Keywords
Modernization, Kemalism, Turkish politics, Union and Progress