İstanbul’da Hıdrellez Geleneğinin Geçmişi, Bugünü ve Yarını: Ahirkapi Örneği
(The Tradition of Hidrellez in Istanbul, Past, Today and Tomorrow: The Ahirkapi Model )

Yazar : Ferhat Arslan    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2012
Sayı : 71
Sayfa : 201-235
1834    1181


Özet
Hıdırellez, yüz yıllardır Türkiye dahil Türk kültür coğrafyasında geniş kitlelerce kutlanan takvime bağlı bayramlardan biridir. Tarihî ve dinî pek çok kökeni içerisinde barındıran Hıdırellez’in UNESCO’nun ‘İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi’ne alınması amacıyla 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır. Bu makalede Türk kültür coğrafyasında çok eski çağlardan beri kutlanmakta olan bahar bayramı “Hıdırellez” gelenekleri İstanbul merkezli olarak değerlendirilecektir. Değerlendirmede öncelikle Hıdırellez’in tarihî ve dinî kökleri hakkında kısaca bilgi verilecek daha sonra İstanbul’da yüz yıllardan beri Hıdırellez’in nasıl kutlandığı, bu bayram etrafında ne gibi geleneklerin oluştuğu çeşitli kaynaklardan derlenen bilgilerle ele alınacaktır. Daha sonra; günümüzde yapılmakta olan “Ahırkapı Hıdırellez Şenlikleri” tanıtılarak bu şenliklerin eski İstanbul’da kutlanan Hıdırellez ile benzer ve farklı yanları ele alınacaktır. Son olarak da “Ahırkapı Hıdırellez Şenlikleri”nin kent imajı, toplumsal yapı ve kültür ekonomisindeki işlevi değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler
Hıdırellez, Eski İstanbul Yaşayışı, Hıdırellez Kutlamaları, Ahırkapı Hıdırellez Şenlikleri.

Abstract
Hıdrellez (old-Turkish Celebration of Spring) was celebrated many centruies in Turkish cultural geographical areas. It reserves many historical abd religious roots. In 2010 there were some works had began about the Hıdrellez under the UNESCO’s program, “The List of the Intangible Cultural Cultural Heritage of Humanity.” In this presentation, the Spring Holiday of the Hıdrellez will be reviewed based on Istanbul-centric. Firstly, it will be provided briefly the historical and religious roots of the Hıdrellez and then it how was celebrated around Istanbul many centruies and finally we will look at different sources for the traditions formed due to these celebrations. Seceondly, we will describe the “Ahırkapı Hıdırellez Celebrations” that is currently going on each year and we compare it with the old Istanbul Hıdırellez celebrations. Finally, we will discover the functions of the “Ahırkapı Hıdırellez Celebrations” on the images of the city, structure of the society and cultural economy.

Keywords
Hıdırellez, Way of Living in old Istanbul, Hıdırellez Celebrations, Ahırkapı Hıdırellez.