Menengiçten Şuruba: Gaziantep’te İçecek Kültürü
(From Menengiç to Syrup: Drink Culture in Gaziantep )

Yazar : Pelin Yılmaz    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2012
Sayı : 69
Sayfa : 25-39
1753    1380


Özet
İçeceği ve içecek kültürünü incelemeyi hedefleyen bu yazının genel amacı, neredeyse tüm dünyada kabul görmüş içecekler olan çay, kahve, kola vb. içeceklerin yanı sıra yerel içeceklerin de insanlar tarafından yorumlanışını anlamaya ve açıklamaya çalışmaktır. Bu konuyu açıklayan örnek çalışma ise, Gaziantep şehir merkezinde yapılan sekiz günlük halkbilimsel bir alan araştırmasıdır. Bu araştırmada ortaya çıkan bulgular, içeceklerin sosyal işlevleri ve günlük hayattaki kullanımları, özel günlerdeki kullanımları ve tedavi amaçlı kullanımları göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Buna göre, Gaziantep’te içecekler, pek göze çarpmasa da sosyal hayatın merkezinde yer almaktadır. Özellikle çay ve kahvenin halk arasındaki içiliş biçimi, Gaziantep’te sosyal ilişkiler ve toplumsal hiyerarşi konusunda önemli bir gösterge olmaktadır. Araştırmanın bir başka bulgusu da medya ve küreselleşmenin etkisiyle Gaziantep şehir merkezinde içecek kültürünün değiştiğini işaret etmektedir. Günümüzde dünya çapında popüler olan gazlı içecekler, hazır kahveler, yeşil çay ve çeşitli bitki çayları Gaziantep’te de yaygınlaşmıştır. Bununla beraber, halkın şifalı içecekler hakkındaki bilgisiyle medya ve diğer kanallardan öğrenilen bilgiler halkta şifalı içecekler üzerine bir “bilinç” oluşturmuştur. Bu duruma rağmen, Gaziantep’te tüketilen yerel olarak tanımlanabilecek içeceklerin varlıklarını sürdürmeye devam etmeleri de araştırmadan edinilen en önemli bulgulardan biridir. Bu anlamda özellikle yerel içecekler, gündelik sosyal hayatın önemli bir yapı taşı olmakla birlikte Antep’e aidiyetin de bir parçası durumundadır.

Anahtar Kelimeler
İçecek kültürü, kahve, çay, menengiç kahvesi, meyankökü şerbeti

Abstract
The general purpose of this paper, which analyses drinks and drink culture, is to try to understand and explain the particular consumption of globally recognised drinks such as tea, coffee and fizzy drinks as well as traditional drinks. The study explaining this matter is a 8-day field research conducted in Gaziantep city center. Findings of this study were analyzed considering the social function and daily usage of drinks, the usage on special occasions and as a part of healing. In Gaziantep, drinks are central to the social life. Especially the way of drinking tea and coffee is an important indicator of social relationships and hierarchy in society. Another finding is that drink culture has changed in Gaziantep with the effect of media and globalisation. Worldwide popular drinks such as fizzy drinks, instant coffee, green tea and some herbal teas have become widespread in Gaziantep as well. In addition, the society has attained a certain level of “consciousness” about healing drinks due to the information from media and other channels. However, one of the most important finding of the study is that traditional drinks have continued to sustain along with global drinks. In this manner especially traditional drinks are an important part of social life and a sign of belonging to the city.

Keywords
Drink culture, coffee, tea, menengic coffee, licorice sherbet