15. Yüzyılda Hotay’da Bir Timurlu Sefir: Giyaseddin Nakkaş’in Hıtay Gözlemleri
(A Timurid Ambassador in Hıtay and on 15. Century: Gıyaseddin Nakkaş’s Hıtay Observations
)
|
Yazar
|
:
Betül Mutlu
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2011
|
|
Sayı |
:
67
|
|
Sayfa |
:
125-136
|
 1708  1133
|
Özet
1422’de Hoca Gıyaseddin Nakkaş tarafından Farsça yazılan, 1728’de Küçükçelebizade
İsmail Asım tarafından Osmanlı Türkçesine çevrilen Hıtay Sefaretnamesi, bilinen en eski
gezi kitabımızdır. Timurlu mirzalarından Mirza Baysungur’un sefir olarak görevlendirdiği
Nakkaş, resmî görevini yerine getirirken sadece fiziksel gözlemlerle yetinmemiş, Hıtay
toplumunun sosyal ve kültürel yapısıyla da ilgilenmiş, bunları hazırladığı rapora ayrıntılı
olarak aktarmıştır. Bu yönüyle Hıtay Sefaretnamesi, ilk gezi kitabımız olmasının yanı sıra
15. yüzyıl araştırmaları için de göz ardı edilemeyecek bir kaynak olarak önemlidir. Makalede
Sefaretname’nin içerdiği gözlem notları ve anlatım biçimi incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Hıtay Sefaretnamesi, sefir, gezi kitabı, Timurlu-Ming ilişkileri
Abstract
Hıtay Sefaretnamesi is our oldest known travel book written by Hoca Gıyaseddin
Nakkaş in Persian in 1422 and transleted into Ottoman Turkish in 1728 by Küçükçelebizade
İsmail Asım. Mirza Baysungur of the Timurid Mirza’s was commissioned as an envoy Hoca
Gıyaseddin Nakkaş , while performing the embassy official duty, has not only satisfied with
the physical observations but also dealt with social and cultural structure of Hıtay society
and transfferred them to his prepared report in detail. İn this regard Hıtay Sefaretnamesi can
not be ignored as a source is important in the 15th century research as well as being our first
travel book. The present paper analyses the narration and observation notes of the Hıtay
Sefaretnamesi.
Keywords
Hıtay Sefaretnamesi, ambassador, travel book, Timurid-Ming contacts