Yazar	: Mehmet Yardımcı   - Ahmet Zeki Güven
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2010
Sayı	: 64
Sayfa	: 181-191
1735    1087

Özet
1071 Malazgirt zaferiyle Türklerin Anadolu’ya göçü başlamış, İslâmiyet Türklerin elinde yeni bir yayılma alanı bulmuştu. Özellikle Selçuklular, Anadolu Selçuklular ve beylikler döneminde İslâmiyet’in Anadolu’da yayılımı hızlanmıştı. Ancak 13. yüzyılda Orta Asya’da beliren ve Anadolu’yu da etkileyen Moğol tesiri insanları farklı arayışlara yöneltmiştir. Moğollar geçtikleri yerleri yakıp yıkmışlar, bu nedenle de Anadolu’da tam bir bunalım dönemi başlamıştır. İşte bu dönemde Ahmed Yesevî’nin öğretilerini edinen pek çok derviş Anadolu’ya göç etmiş, halka İslâmiyeti çok farklı şekillerde anlatmaya başlamıştır. Orta Asya’dan gelen bu erenler, halka İslâmiyet’in bir korku dini değil de bir sevgi dini olduğunu, Tanrı’dan korkmak yerine Ona sevgiyle bağlanmak gerektiği öğretileri üzerinde durmuşlardır. Orta Asya’dan gelen bu Yesevî dervişleri, bu sayede insanların içine düşmüş oldukları bunalım sürecini kolayca atlatmalarında yardımcı olmuş, ayrıca insanlara eserlerinde vermiş oldukları nasihatlerle de olgun ve mükemmel insan tipini ortaya koymuşlardır. Bu çalışmada 13. yüzyıl Dinî-Tasavvufî Halk Şiirinde ahlâki unsurlar ortaya konulmuş, bu amaçla bu yüzyıl içinde yaşamış, Hacı Bektâş-ı Velî, Yunus Emre, Said Emre gibi üç büyük şair incelenmiş, ahlâki anlayışla ilgili ortak unsurlar tespit edilerek sınıflanmış, ulaşılan bulgular yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler
Halk şiiri, Ahlâk, İnsan.

Abstract
With Malazgirt Victory in 1071 Turks migration began to Anatolia and Islam had found a new expansion field in the hands of Turks and spreading of Islam in Anatolia had accelerated in the period of Principalities and especially Seljuks, Anatolian Seljuks. But in the 13.centuries Mongolian influence which occured in Central Asia and then affected to Anatolia, led to people different searches. Mongolians had vandalized where they gone through, therefore; a completely crisis period had began to in Anatolia. Especially in this period most of dervishes who got of Yesevi doctrines had imigrated to Anatolia and began to tell Islam with different ways to the people. This saints who came from Central Asia, dwelled upon to doctrines and emphasized that Islam is not a fear religion it is a love religion,and to fall for love to God rather than fear of God. In this way; this Yesevi dervishes who came from Central Asia, helped to people who fallen into crisis process and easily overcome from this process, also they exposed excellent and experienced human type with the help of advice which they gave to people in their works. In this study, in the century of 13 Religious-Sufism Folk Poetry ethical components were exposed and three great poets were examined who lived in the century of 13, such as Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre, Said Emre and also, common components which related with the ethical understandings were classified and commented on finding discoviries.

Keywords
Folk Poetry, Morality, People