Türk Harf Devriminin Kültürel Temelleri
(Cultural Foundations of the Turkish Alphabet Reform
)
Yazar
|
:
Tülin Arseven
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
Baskı Yılı |
:
2017
|
Sayı |
:
90
|
Sayfa |
:
167-182
|
5122 1550
|
Özet
Harf, dildeki bir sesi gösteren ve alfabeyi oluşturan işaretlerdir. Bu işaretlerin, kullanıldığı
dilin seslerini en iyi ve doğru biçimde göstermesi beklenir. Aynı zamanda alfabenin kolay
okunur ve yazılır olması arzu edilir. Çünkü alfabenin kolay öğrenilmesi, doğru yazılıp
okunabilmesi eğitimde ve toplumsal yaşamda büyük önem arz etmektedir. Çünkü eğitim ile
gelişme, çağdaşlaşma ve toplumsal refah arasında sıkı bir bağ bulunmaktadır. Bu nedenle
de 3 Kasım 1928’de gerçekleşen Türk Harf devrimi nedenleri ve sonuçları itibariyle
Atatürk devrimleri içinde ayrı ve önemli bir yere sahiptir. Harf devrimi ile kaynağını Arap
alfabesinden alan Osmanlıcanın kullanımından vazgeçilmiş, onun yerine Latin alfabesi
esas alınarak oluşturulan Türk alfabesi kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada Türk Harf
devriminin nedenleri ve sonuçları, devrim öncesi ve sonrası yapılan tartışmalar ile yeni
yazı sistemine geçilmesinin Türk edebiyatına olan etkileri ele alınmıştır. Harf devriminin
düşünsel yönü, kültürel zemini ve sonuçları nitel araştırma yöntemleri ile ve geniş bir
çerçeveden incelenmiştir. Beş alt başlıktan oluşan bu çalışmada ilk olarak dil, kültür ve
yazı arasındaki ilişki dikkatlere sunulmuştur. İkinci olarak Harf devriminin hazırlık süreci
çeşitli kaynaklardan hareketle ele alınmış; üçüncü başlıkta Harf devrimi hakkında yapılan
tartışmalar üzerinde durulmuştur. Türk Harf devriminin Batı dünyasındaki yansımalarına
dördüncü alt başlıkta yer verilmiştir. Son bölümde ise Harf devrimin Türk edebiyatına olan
etkilerine kısaca değinilmiştir. Bu başlıkların her biri ayrı bir araştırma konusu olabilecek
niteliktedir. Bu çalışmanın amacı nedenleri, gerçekleşmesi ve sonuçları noktasında Harf
devriminin kültürel zeminini genel bir bakış ile araştırmacıların dikkatlerine sunmaktır
Anahtar Kelimeler
Atatürk, harf, devrim, kültür, alfabe
Abstract
A letter is a sign that symbolises a sound in a language and forms the alphabet. These
signs are expected to show the sounds of their language correctly and accurately. It is also
desired of the alphabet to be easily written and read; because it is very important in social
life and education that the alphabet is easy to be learnt and used correctly; for education is
closely related to development, modernisation and social prosperity. Therefore, the Alphabet
reform, which took place on 3 November 1928, has a special place and importance amongst
Ataturk’s revolutions considering its reasons and consequence With the Alphabet reform,
the Ottoman language which takes its source from Arabic was abandoned and the Turkish
alphabet, created with modification of Latin alphabet, took its place. In this article, reasons
and consequences of the Alphabet reform, discussions that took place after it and its effects
to literature have been studied. The intellectual side, cultural basis and the consequences of
the Alphabet reform have been studied with the qualitative examination methods from a wide
point of view. This study consist of five parts: In the first part the relation between language,
culture and writing is stated; in the second part the preparation process of the reform has been
studied based on several sources; in the third part the discussions about the reform have been
examined; fourth part is about the reflections of the alphabet reform in the western world and
in the last part, the effects of the reform on Turkish literature have been briefly stated. All of
these parts can separately be a subject of a research. The goal of this research is to present the
researchers with the cultural basis of the alphabet reform on its reasons, the way it took place
and its results through a wide point of view
Keywords
Atatürk, letter,reform, culture, alphabet