Türk Toplumunda Bahşiş
(-
)
Yazar
|
:
Aylin Akpınar
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
Baskı Yılı |
:
2010
|
Sayı |
:
63
|
Sayfa |
:
7-20
|
1693 1441
|
Özet
Bu makalede bahşiş verme adeti, sembolik bir güç ve ritüel olarak Osmanlı-Türk toplumunda gündelik
hayat pratikleri ve hediye verme gelenekleri içerisindeki rolü çerçevesinde incelenmektedir. Osmanlı
toplumunda ondokuzuncu yüzyıla doğru giderek artan sosyal farklılıklar, sosyal yardımlaşma yerine bahşiş
verme adetini getirmiştir. Bayramlarda çocuklara ve yoksullara, ramazanlarda davulcu ve bekçilere verilen
bahşişler ile düğünlerde damat ve gelin ailelerinin dağıttığı bahşişler, manevi cömertlik gösterisi olarak ele
alınabilecek yardımlaşma geleneklerimize birer örnek oluşturmaktadır. Modern kapitalist toplumda paranın
en önemli değer haline gelmesi ile bahşiş, Türk toplumunda da Batı’daki gibi hizmetinden memnun kalınan
kişilere ücretleri üzerinde verilen bir miktar para halini almıştır. Günümüz Türk toplumunda bahşiş bazı
sektörlerde maaşın/ücretin üstünde gelir kaynağı olabilmektedir. Bu bağlamda bahşiş ile rüşvet sınırları
kayganlaşmakta ve bahşiş kayıt dışı ekonomide yeniden dağıtım aracı olarak işlev görebilmektedir
Anahtar Kelimeler
Bahş etmek (bağışlamak), sembolik güç, sosyal yardımlaşma, halk gelenekleri, ritüeller,
Abstract
In this article tip giving is analysed as a sign of symbolic power and as a ritual in Ottoman -Turkish
daily life and within gift giving practices. Tip giving practice took the place of social charity due to
accelerated social differences in Ottoman society throughout the nineteenth century. Giving tip to younger
and weaker persons during holy days, to drummers and watchmen during Ramadan and distributing tip by
bride’s and groom’s families during weddings were some examples of the practice of solidarity as well as a
sign of moral superiority. As money became the most important value in Turkish society, tip giving gained
the similar meaning as it is in Western societies. Nowadays tip functions as the medium for exchange for
the “good service”. In Turkish society tip has become a source of income over and above payments/wages
in some sectors. In this context, tip may come closer to bribe as a practice and may function as a medium
of redistribution in the informal sector
Keywords
Tip giving, symbolical power, social charity, folkloric traditions, rituals,