Yazar	: Ebru Birkan Akhan
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2019
Sayı	: 98
Sayfa	: 279-290
1801    975

Özet
Dânâ Ata Oğuznâmesi, Oğuznâmecilik geleneğinde adı zikredilen bir Oğuznâme’dir. Dânâ Ata Oğuznâmesi üzerine ilk çalışmayı A. N. Samoyloviç yapmıştır. Eser hakkında Türkmenistan’da Ahmed Bekmıradov’un çalıştığı görülmektedir. Bekmıradov’un ilim dünyasına tanıttığı Oğuznâme metni, Abdurrahman Mulkomanov ile gözden geçirilerek sunulmuştur. Türkiye’deki ilim adamlarının da Dânâ Ata Oğuznâmesi hakkında kısaca bilgi verdikleri tespit edilmiştir. Ayrıca Dânâ Ata’(İhsan Şeyh) nın kimliği üzerine de yeterli bilgi mevcut değildir. Bu sebepler, Dânâ Ata Oğuznâmesi üzerine çalışmaya sevk etmiştir. Dânâ Ata Oğuznâmesi’nin tıpkıbasım metni St. Petersburg İlimler Akademisi Doğu Bilimleri El Yazmaları Bölümü 1927-no 643’te, Samoyloviç’in bildirisinde yer almaktadır. Mezkûr bildiri için St. Petersburg İlimler Akademisi El Yazmaları Bölümü’ne gidilmiştir. Çalışmamız “Dânâ Ata Oğuznâmesi ve Oğuznâmecilik Geleneği” adlı Doktora Tezi üzerinedir. Elde edilen veriler doğrultusunda, A. N. Samoyloviç’e ait “Ebu’l Gazi Bahadır Han. Türkmenlerin Soy Ağacı Listelerinden Biri” adlı bildiriye Oğuznâmecilik Geleneği üzerine çalışan ilim adamlarının atıf yaptıkları görülmüştür. Dânâ Ata Oğuznâmesi’nin Hocalı Molla ile Oraz Muhammed Oğlu Molla Gurbangeldi olmak üzere iki yazıcısının olduğu anlaşılmıştır. Samoyloviç, Oğuznâme metninin Tumanskiy’e göre on altı bent sekiz heceli olduğunu belirtmiştir. Hece vezniyle yazılan manzum Oğuznâme’nin yazıya aktarılması sözlü gelenekte de icra edildiğini göstermektedir. Bu bağlamda Dânâ Ata ve Dânâ Ata Oğuznâmesi Hakkında Yapılan Çalışmaların gün ışığına çıkartılması dikkate değer olmalıdır.

Anahtar Kelimeler
Dânâ Ata, hece vezni, Oğuznâme, Samoyloviç, St. Petersburg, sözlü gelenek

Abstract
The Dânâ Ata Oğuznâma is an Oğuznâma mentioned in the tradition of Oğuznâmecilik. The first study on Dânâ Ata Oğuznâma was conducted by A.N. Samoylovich. It is seen that A. Bekmıradov studied about the work in Turkmenistan. The Oğuznâma text which is introduced to the science world by Bekmıradov was reviewed and presented by Abdurrahman Mulkomanov. It is determined also that the scientists in Turkey briefly gave information about Dânâ Ata Oğuznâma. Furthermore, any sufficient information is not available about the identity of Dânâ Ata (İhsan Şeyh). These reasons leaded to study on the Dânâ Ata Oğuznâma. Facsimile text of the Dânâ Ata Oğuznâma is included the communiqué of Samoylovich in the Oriental Manuscripts Department of the St. Petersburg Academy of Sciences in 1927 no-643. Our study is about the doctorate study titled “Dânâ Ata Oğuznâma and the tradition of Oğuznâmecilik. In the direction of data obtained, it is seen that scientists studying on the tradition of Oğuznâmecilik referred to the paper titled “One of the Lists of Turkmen Family Tree, Ebu’l Gazi Bahadır Khan” belonging to A.N. Samoylovich. It is understood that there are two writers of the Dânâ Ata Oğuznâma who are Hocalı Molla and Molla Gurbangeldi son of Oraz Muhammed. Samoylovich stated that the texts of the Oğuznâma consisted of sixteen paragraphs and eight syllables. It reveals that writing the poetic Oğuznâma out that was written with syllabic meter was also performed in oral tradition. In this context, it is significant to bring the studies about Dânâ Ata and Dânâ Ata Oğuznâma to light.

Keywords
Dânâ Ata, syllabic meter, Oğuznâma, Samoylovich, St. St. Petersburg, oral tradition