Kırmızı Başlıklı Kız’ın Edebiyattan Sinemaya Al Yazmalı Olarak Yolculuğu
(TheJourney of the Little Red Riding Hood from Literature to Cinema as the Red Scarf
)
|
Yazar
|
:
Süreyya Elif Aksoy
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
106-Ek
|
|
Sayfa |
:
147-170
|
 1546  909
|
Özet
Cengiz Aytmatov’un Selvi Boylum Al Yazmalım adıyla Rusçadan Türkçeleştirilmiş öyküsü ile aynı adla Atıf Yılmaz’ın yönetmenliğinde ve Ali Özgentürk’ün senaryosu ile yapılmış sinema uyarlamasının, “Kırmızı Başlıklı Kız” masalının Grimm Kardeşler varyantı ile hem biçimsel bakımdan metinlerarası ilişkiler içinde olduğunu hem de kadın bedeninin ve cinselliğinin denetlenerek ataerkil aile yapısı içinde sınırlanması bağlamında benzer bir toplumsal ve ahlaki işlev üstlendiğini göstermeye çalışacağım. İncelemede söz konusu üç metni sırasıyla, olay örgüsü, metinlerarası bağları görünür kılan işaretler ve birey-toplum çatışması ekseninde karakterlerin oluşumu açılarından ele alacağım. “Kırmızı Başlıklı Kız”da metaforik bir anlatımla sunulan ibret hikâyesi, sözü edilen roman ve filmde doğrudan ifade edilmiş; kadının, arzulayan ve arzularının peşinde ev dışında yolculuk yapan bir özne olarak var olma çabası ile erkek tarafından arzulanan ve ev içinde tutulması arasındaki gerilim, ikinciden yana sonuçlanır. Toplumsal ödevleri arasındaki çatışmanın odağındaki genç kız, arzularını bastırıp erkek egemenliğindeki kutsal ailenin sınırları içindeki edilgin rolünü ve annelik kimliğini kabullenmek yoluyla erginlik eşiğini atlar. Bu üç metin arasındaki bağları ortaya çıkartırken Jack Zipes’ın, “Kırmızı Başlıklı Kız” varyantları ve uyarlamaları hakkındaki gözlemlerinin yanı sıra, Vladimir Propp’un olağanüstü masallardaki karakterlerin işlevleri üzerine geliştirdiği kavramsallaştırmadan, metinlerarasılık üzerine bazı gözlemlerden ve modernlik ile cinsellik tarihi hakkındaki saptamalardan yararlanılmıştır.
Anahtar Kelimeler
toplumsal cinsiyet, masal, öykü, film, aile, cinsellik
Abstract
This article aims at displaying formal, intertextual relations between Selvi Boylum Yazmalım, both the short story of Cengiz Aytmatov and its adaptation to cinema, while also discussing their similar social functions of controlling and delimiting the female body within patriarchal family structure. Three texts will be discussed comparatively according to theirp plot, the intertextual signs and the emotions as well as social conflicts of their characters. The moral tale presented metaphorically in the Little Red Riding Hooared is rendered directly in the short story and the film. In all of these texts, the tension between the the struggle of the woman to become a desiring object pursuing her desires outside the house and the forces which try to keep her as a male object of desire to be kept inside the house, is resolved to the benefit of the latter. The connections between these three texts become visible under the light of the studies of Jack Zipes on the versions and adaptarions of the Little Red Riding Hood, Vladimir Propp’s structuralist concept of the functions of the characters’ actions, as well as observations on intertextuality and the evolution of sexuality and throughout modernity.
Keywords
gender, fairy tale, short story, film, family, sexuality