Göç ve Folklor: Literatür ve Tasnif Odaklı, Kuramsal Bir Çerçeve
(Migration and Folklore: A Theoretical Framework, Literature and Classification Oriented )

Yazar : Ahmet Keskin    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2023
Sayı : 114
Sayfa : 549-486
    


Özet
Türklerin Orta Asya’dan “Küçük Asya” olarak adlandırılan Anadolu’ya taşınmaları süreci ile söz konusu sürecin öncesini, sırasını ve sonrasını düşündüğümüzde, Türk kültür tarihinin özellikle 12. yüzyıllara kadar büyük ölçüde göç olgusuyla şekillenmiş olduğu anlaşılmaktadır. Bu yönüyle Türk kültür tarihinin bir bakıma göçler tarihi olarak şekillenmiş olması, kültür ve göç arasındaki ilişkilerin Türk tarihi ve kültürü özelinde son derece belirgin olmasına yol açmıştır. Anadolu’ya yerleşim sonrasındaki adaptasyon ve kültürel değişim dönüşümlerle 21. yüzyıla kadar yoğun biçimde devam ederek günümüzde de yaşanan göçlerle devamlılık arz eden ilişki ve etkileşimler, göçü halen kültürü ve folkloru biçimlendirici ana etkenlerden biri olarak karşımıza çıkarmaktadır. Bu çerçevede Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya geliş ve yerleşme süreçlerinde eski yaşam biçimleri ile yeni yaşam biçimleri arasındaki ilişkiler, bütünleştirmeler, kültürdeki ve folklordaki değişim ve dönüşümler, göç olgusuyla yakın bir ilişki ve etkileşim içinde bulunmuştur. Söz konusu durumun dile, edebi metinlere, sosyal ve gündelik yaşamlara, inanç ve ritüellere ve bu gibi bütün alan ve süreçlere zengin biçimde yansımaları gerçekleşmiştir. Bu yansımaların zenginliğine ve çok boyutluluğuna bağlı olarak göç, kültür ve folklor ilişkileri üzerinde günümüzde de devam eden çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışma; folklor ve göç ilişkileri, göçün folklor türlerinin oluşumu, değişimi ve dönüşümü üzerindeki etkileri ile göç ve folklor çalışmalarının konu kadrolarının nasıl sınıflandırılabileceği konularını aydınlatmak amacını taşımaktadır. Bu çalışmada Türk kültüründe göç ve folklor ilişkisi mevcut literatür üzerinden ana hatlarıyla değerlendirilip kuramsal bir çerçevede ele alınmaktadır. Çalışmada göç ve folklor ilişkileri bağlamında gerçekleştirilen ve gerçekleştirilebilecek çalışmaların kuramsal olarak hangi alanlar altında toplanabileceği ortaya konulmakta, göç ve folklor ilişkili çalışılabilecek konuların belirlenmesi amacıyla bir sınıflandırma gerçekleştirilmektedir. Böylece çalışma aracılığıyla, daha önce yapılan çalışmaların belirlenmesi ve bundan sonra yapılacak göç ve folklor ilişkili çalışmalara kuramsal açıdan katkı sunulması hedeflenmektedir

Anahtar Kelimeler
göç, kültür, folklor, literatür, tasnif

Abstract
Considering the process of moving the Turks from Central Asia to Anatolia, which is called “Asia Minor”, and before, during and after the said process, it will not be difficult to state that the Turkish cultural history was shaped largely by the phenomenon of migration, especially until the 12th century. In this respect, the history of Turkish culture has been shaped as the history of migrations. This situation has led to the fact that the relations between culture and migration are very evident in Turkish history and culture. Adaptation and cultural change after the settlement in Anatolia continued intensively until the 21st century, and the relations and interactions that continue with the migrations that are experienced today, still present migration as one of the main factors shaping culture and folklore. In this context, the relations between old and new life styles, integrations, changes and transformations in culture and folklore during the arrival and settlement of Turks from Central Asia to Anatolia have been in a close relationship and interaction with the phenomenon of migration. The situation in question has been reflected in language, literary texts, social and daily lives, beliefs and rituals and all such fields and processes in a rich way. Due to the richness and multidimensionality of these reflections, many studies have been carried out on the relations of migration, culture and folklore. This work; folklore and migration relations, the effects of migration on the formation, change and transformation of folklore genres, and how the subject staff of migration and folklore studies can be classified. In this study, the relationship between migration and folklore in Turkish culture is evaluated with the main lines through the existing literature and discussed in a theoretical framework. In the study, it is revealed under which fields the studies that have been or can be carried out in the context of migration and folklore relations can be grouped theoretically, and a classification is carried out in order to determine the subjects that can be studied related to migration and folklore. Thus, through the study, it is aimed to determine the previous studies and to contribute theoretically to the studies related to migration and folklore to be made from now on.

Keywords
migration, culture, folklore, literature, classification