Doğu Karadeniz Hayvancıları ve Çobanları Arasında Geleneksel Meslek Hukukunun Temsilleri*
(The Representations of Traditional Occupational Law Among The Herders and Shepherds of the Eastern Black Sea Region
)
Yazar
|
:
Mustafa Aça
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
Sayı |
:
93
|
Sayfa |
:
93-103
|
6513 2069
|
Özet
Yazılı hukuk düzenlemelerinin henüz gelişmediği veya mevcut düzenlemelerin halk
hayatının çeşitli alanlarında ihtiyacı karşılayamadığı durumlarda, topluluk tarafından sözlü ve
geleneksel karakterde geliştirilen hukuk kuralları işlerlik kazanmıştır. Halk gruplarının her biri
bir ölçüde bir çeşit halk hukukuna sahiptir. Doğaları gereği çoğu zaman değişime dirençli olan
geleneksel hukuk kuralları, başlangıçta karmaşık koşulları karşılamak üzere ortaya çıkarlar.
Mevcut koşullar devam ettiği sürece işlerliklerini koruyan kurallar, koşulların değişmesi halinde
değişime uğrarlar. Geleneksel nitelikler taşıyan meslek organizasyonlarında halk hukukunun
temsilinde sosyal hukukun genel ilkelerine, icra edilen mesleğin doğasından kaynaklanan özel
hükümler de eklenmektedir. Bu bağlamda çobanlık gibi uygulama ve üretime dayalı dinamik
mesleklerde, meslekî süreçlerin çeşitlilikleri ile uyumlu olarak uygulanan süreçler içinde ortaya
çıkan ve takip edilebilen özel kurallar da geliştirilebilmektedir. Katılımcıları aynı amaçlar etrafında
birleştirmenin ve harekete geçirmenin yanında üretimin sürekliliğini sağlamayı amaçlayan her bir
geleneksel kural, mesleğin zamanla bütün bir kurallar sistemine sahip olmasını sağlamaktadır.
Bu çalışmada, Doğu Karadeniz bölgesinde hayvancılığa dayalı bir ekonomik modelle
geçimlik ihtiyaçlarını karşılayan toplulukların ve bu topluluklar içinde çoban vasfıyla yer alan
temsilcilerin meslek ekseninde geliştirdikleri veya uygulamaya devam ettikleri enformel hukuk
kuralları değerlendirilmeye çalışılacaktır. Alan araştırmaları ile tespit edilen geleneksel hükümlerin
meslekî uygulama alanları ve işlevleri çok yönlü olarak değerlendirilecektir
Anahtar Kelimeler
Doğu Karadeniz; meslek folkloru; halk hukuku; meslek grubu; çoban
Abstract
In societies where there is no developed legal code or existing rules and arrangements fall
short meeting certain social needs in life, oral and traditional rules and norms function instead of
law. Each folk group has its own sort of folk law. Traditional legal rules, which are usually resistant
to change by nature, are born out of the need to solve complex situations. These rules maintain
their validity and functionality until the existing situations change. In professional organizations
that have traditional characteristics, specific professional norms and general principles of social
law are added to the representation of folk law. In this context, in dynamic professions such as
shepherding that are based on application and production, special rules that are born in coherence
with the diversity of professional processes can be developed. Each traditional rule that aims at bonding and mobilizing the members of professional groups as well as maintaining the continuity
of production, gradually serve as constituting components of a system of rules.
This study aims to analyze and evaluate the informal legal professional rules that are
developed and practiced by the shepherds who belong to the folk groups that rely on subsistent
economic model in the Eastern Black Sea region animal husbandry societies. The professional
application areas and functions of traditional rules that are compiled during field research are also
evaluated with a multidimensional perspective in the scope of this study.
Keywords
Eastern Black Sea Region; occupational folklore; folk law; professional groups; shepherd