Kral Şakir Çizgi Filminde Yemek Kültürünün Analizi
(Analyses of Food Culture in Kral Şakir Cartoon )

Yazar : İlkay Kanık    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 121
Sayfa : 157-178
    


Özet
Folklorik ögeler günümüzün popüler kültürel ürünlerinden olan çizgi filmlerde yeniden yorumlanarak çocuk seyircilerin ilgisini çeker ve hayal dünyasını zenginleştirir. Bu makalede, oldukça popüler olan Kral Şakir çizgi film serindeki folklorik öge olarak yemeğin çok yönlü kullanımına odaklandım. Kral Şakir çizgi filmi serisi, Cartoon Network aracılığıyla, yaklaşık 18 ülkede 6 milyondan fazla izleyiciye ulaşmaktadır. Aynı zamanda, aynı adlı YouTube kanalının 1,72 milyon abonesi bulunmaktadır. Kral Şakir çizgi film serisinde yemek temalı bölümlerinde beslenme kültürüne dair mesajları söylem analizi ve niteliksel içerik analizi yöntemi kullanılarak inceledim. Bu çalışma kapsamında ele alınan bölümlerde, yemek kültürünün, ailenin, toplumsal cinsiyet rollerinin, kültürel kimlik ve beslenme alışkanlıklarının nasıl tanımladığına; etik beslenme, aşırı ve sağlıksız beslenme, küresel ve yerellik çatışması, fantazya ögelerinin aktarımında nasıl kullanıldığına odaklandım. Folklorik ögeler içeren bu çizgi filmin birçok bölümünde, hem Türk kültürü ve geleneklerinin temsil edildiği hem de modern kültürü kapsayan eklektik bir söylem inşa edildiği sonucuna vardım. Bu çizgi serisinin, beslenmeyle ilgili popüler kavramları çocuklara tanıtırken, onların kendilerini aile, toplum ve dünya içinde konumlandırmalarına yardımcı olduğunu ve “ben,” “biz” ve “öteki” kavramlarının inşasına katkı sağladığını tespit ettim. Aynı zamanda, yemeklerin bir yandan “kim” olduklarına dair çocuklara ipuçları verirken “öteki”nin kimliği konusunda olumsuz mesajlar aktardığı, sağlıklı ve sağlıksız beslenme konusunda dağınık ve kafa karıştırıcı mesajlar aktardığı, serinin en önemli karakterlerinden Fil Necati’nin beslenme alışkanlıklarında önemli sorunlar olduğu sonucuna vardım. Bu makaleyle alana dair yeni bir bakış açısı kazandırmayı hedefledim. Çizgi filmler araştırma alanı için beslenme kültürü izleğinde folklor çalışmalarına da katkı sağlayabilecek metodolojik bir yaklaşım geliştirmeye çalıştım.

Anahtar Kelimeler
çizgi film, Kral Şakir, yemek kültürü, folklor çalışmaları

Abstract
Folkloric elements are reinterpreted in cartoons, one of today’s popular cultural products, attract the attention of child audiences and enrich their imagination. In this article, I focus on the multifaceted use of food as a folkloric element in the highly popular Kral Şakir cartoon series. The Kral Şakir cartoon series reaches more than 6 million viewers in about 18 countries through the Cartoon Network. At the same time, the YouTube channel of the same name has 1.72 million subscribers. I analyzed the messages about food culture in the food-themed episodes of the Kral Şakir cartoon series using discourse analysis and qualitative content analysis. In the episodes discussed in this study, I focused on how food culture defines family, gender roles, cultural identity, and eating habits; how it is used to convey ethical nutrition, excessive and unhealthy eating, global and local conflict, and fantasy elements. I concluded that in many episodes of this cartoon with folkloric elements, both Turkish culture and traditions are represented; and an eclectic discourse that encompasses modern culture is constructed. I found that this cartoon series, while introducing popular concepts of nutrition to children, helps them to position themselves within the family, society, and the world, and contributed to the construction of the concepts of “me,” “we” and “other.” I also concluded that the meals, while giving children clues about “who” they are, convey negative messages about the identity of the “other”, and deliver scattered and confusing messages about healthy and unhealthy nutrition, furthermore, Fil Necati, one of the most important characters of the series, has significant problems in his eating habits. With this article, I aimed to provide a new perspective to the field. I attempt to develop a methodological approach for the field of cartoon research that can contribute to folklore studies in the field of food culture.

Keywords
cartoon, Kral Şakir, food culture, folklore studies