15. Yüzyılda Hotay’da Bir Timurlu Sefir: Giyaseddin Nakkaş’in Hıtay Gözlemleri
(A Timurid Ambassador in Hıtay and on 15. Century: Gıyaseddin Nakkaş’s Hıtay Observations )

Yazar : Betül Mutlu    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2011
Sayı : 67
Sayfa : 125-136
1664    1083


Özet
1422’de Hoca Gıyaseddin Nakkaş tarafından Farsça yazılan, 1728’de Küçükçelebizade İsmail Asım tarafından Osmanlı Türkçesine çevrilen Hıtay Sefaretnamesi, bilinen en eski gezi kitabımızdır. Timurlu mirzalarından Mirza Baysungur’un sefir olarak görevlendirdiği Nakkaş, resmî görevini yerine getirirken sadece fiziksel gözlemlerle yetinmemiş, Hıtay toplumunun sosyal ve kültürel yapısıyla da ilgilenmiş, bunları hazırladığı rapora ayrıntılı olarak aktarmıştır. Bu yönüyle Hıtay Sefaretnamesi, ilk gezi kitabımız olmasının yanı sıra 15. yüzyıl araştırmaları için de göz ardı edilemeyecek bir kaynak olarak önemlidir. Makalede Sefaretname’nin içerdiği gözlem notları ve anlatım biçimi incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler
Hıtay Sefaretnamesi, sefir, gezi kitabı, Timurlu-Ming ilişkileri

Abstract
Hıtay Sefaretnamesi is our oldest known travel book written by Hoca Gıyaseddin Nakkaş in Persian in 1422 and transleted into Ottoman Turkish in 1728 by Küçükçelebizade İsmail Asım. Mirza Baysungur of the Timurid Mirza’s was commissioned as an envoy Hoca Gıyaseddin Nakkaş , while performing the embassy official duty, has not only satisfied with the physical observations but also dealt with social and cultural structure of Hıtay society and transfferred them to his prepared report in detail. İn this regard Hıtay Sefaretnamesi can not be ignored as a source is important in the 15th century research as well as being our first travel book. The present paper analyses the narration and observation notes of the Hıtay Sefaretnamesi.

Keywords
Hıtay Sefaretnamesi, ambassador, travel book, Timurid-Ming contacts