Orhan Pamuk’un Yeni Hayat Romanına Psikanalitik Bir Yaklaşım
(A Psychoanalytic Approach to Orhan Pamuk’s Yeni Hayat )

Yazar : Seda İzmirli Karamanlı    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2021
Sayı : 105
Sayfa : 181-192
1696    849


Özet
Yabancılaştırma etkisinin önemli rol oynadığı Orhan Pamuk’un Yeni Hayat romanında, anlatıcı karakter Osman’ın, kurmacaya dönüştürülmek suretiyle anlam atfedilebilen hayatı söz konusu olmaktadır. Roman boyunca tekrar eden yolculuk döngüsü; anlatıcı karakterin bilinç dışında cereyan eden kısır yolculuklardan meydana gelmektedir. Söz konusu döngü; köksüzlüğün, özgürleşme arzusunun, özne olma isteğinin emarelerini taşımaktadır. Bu yolculuklar sırasında, bir kurtuluş yolu olarak sürekli beliren melek tasviri, masumiyetle ve çocuklukla ilişkilendirilen bir öteki tahayyülü üzerinden varoluşsal anlamını bulma ve tam olma arzularının emarelerini taşımaktadır. Bu melek imgesi, yitik cennete ve anneye dönüş arzusu ile suçtan ve günahtan arınma isteklerine işaret etmektedir. Nihayetinde bu kısır döngü; anlatıcı karakterin kendini gerçekleştirme, kendini tanıma, kendini görme ve bulma yolculuğudur. Bu yolculuklar sonrasında, Osman benlik kurulumunu tamamlayıp bir ‘özne’ haline gelmektedir. Bu çalışmada, Sigmund Freud’un ve Jacques Lacan’ın anksiyete, id-ego-süperego, yaratıcı yazarlar ve gündüz düşleri, psikonevrozlar kuramı ve ayna evresi üzerine psikanalitik bakış açılarının yardımıyla, yabancılaştırma estetiğinin önemli rol oynadığı Orhan Pamuk’un Yeni Hayat romanı üzerine psikanalitik çerçevede bir değerlendirme sunmak amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler
psikanaliz, anksiyete, id-ego-süperego, yaratıcı yazarlar, ayna evresi

Abstract
In Orhan Pamuk’s Yeni Hayat where the estrangement effect plays a fundamental role, Osman, the main character, narrates his own life which can be considered as meaningful by being converted to a fiction. The cycle of journey occurs in the dark depths of Osman’s subconscious. This cycle bears the signs of rootlessness, desire for liberation, and desire to become a ‘subject’. The image of angel pursued during these journeys points to Osman’s desire to find his existential meaning through an imagined ‘other’ associated with innocence and childhood, to build his identity and to be complete. During these journeys, the angelic image, which appears continuously as a way of salvation, refers to the desire to return to the paradise lost and mother figure; as well as the purification of sin. Eventually, this vicious cycle points to the process of Osman’s self-realization, self-recognition and self-discovery. Thereafter, he completes his ego and become a ‘subject’. In this article, a psychoanalytic review on Orhan Pamuk’s Yeni Hayat with the help of Sigmund Freud’s and Jacques Lacan’s theoretical perspectives on anxiety, id-ego-superego, creative writers and day-dreaming, psychoneurosis and mirror stage will be expounded.

Keywords
psychoanalysis, anxiety, id-ego-superego, creative writers, mirror stage